Bắc Ninh tìm hướng đi cho công nghiệp hỗ trợ

Giá trị gia tăng còn thấp

Trao đổi với phóng viên, ông Tạ Đăng Đoan, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bắc Ninh cho biết, Bắc Ninh hiện có 418 DN hoạt động trong lĩnh vực CNHT, chiếm 10,1% số DN thuộc ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Trong đó, có 272 DN FDI, với tổng số vốn đầu tư khoảng 3,1 tỷ USD (chiếm 87%) và chiếm 78% giá trị sản xuất. Các DN hỗ trợ đã tạo việc làm cho 80.000 lao động, trong đó DN FDI thu hút trên 70.000 lao động. Trong những năm qua, tuy giá trị sản xuất công nghiệp ngành CNHT có mức tăng trưởng cao nhưng vẫn chiếm tỷ trọng nhỏ trong giá trị sản xuất toàn ngành (chiếm 10,9% giá trị sản xuất ngành công nghiệp chế biến, chế tạo).

Thực tế, giá trị sản xuất CNHT toàn tỉnh thấp do chủ yếu là gia công, lắp ráp; nguyên vật liệu, linh kiện chủ yếu được nhập khẩu từ nước ngoài nên tỷ lệ nội địa hóa và tỷ lệ giá trị gia tăng thấp. Hoạt động sản xuất của các DN trong nước chủ yếu là làm bao bì hay những hoạt động sản xuất ở cấp độ thấp cho các tập đoàn lớn, đa quốc gia như Sam sung, Canon, Nokia...; một số DN thì cung cấp bàn đạp, bàn phanh.... cho Yamaha. Hơn thế, sản phẩm hàng hóa tạo ra vẫn chủ yếu do hao phí sức lao động mà chưa được ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, do đó sức cạnh tranh thấp, chưa sản xuất ra được nguyên vật liệu chất lượng cao.

Nguyên nhân của tình trạng này được lãnh đạo Sở Công Thương Bắc Ninh lý giải, do năng lực của các DN còn yếu, vốn ít, tổ chức quản lý, điều hành sản xuất hạn chế, thiếu thông tin, thiếu sự gắn kết, sản xuất rời rạc… Các DN hoạt động nhỏ lẻ, riêng rẽ, chưa có sự liên kết, thiếu thông tin thị trường, do vậy không tìm được đối tác phù hợp và ổn định. Điều này gây khó khăn không chỉ các DN sản xuất linh phụ kiện, bán thành phẩm mà còn gây khó khăn cho cả các DN sản xuất và lắp ráp sản phẩm hoàn chỉnh.

Mở hướng phát triển

Tỉnh Bắc Ninh đặt mục tiêu đến năm 2020, CNHT sẽ trở thành ngành công nghiệp phát triển, tham gia vào việc sản xuất và cung cấp phần lớn các linh kiện, phụ tùng, dịch vụ bảo trì, sửa chữa cho các ngành công nghiệp trên địa bàn tỉnh và các tỉnh lân cận. Đến năm 2030, ngành CNHT của tỉnh sẽ là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu của các tập đoàn đa quốc gia lớn trên thế giới.

Theo ông Tạ Đăng Đoan, để triển khai mục tiêu này, Sở Công Thương Bắc Ninh định hướng tiếp tục thu hút các dự án đầu tư lớn có thương hiệu sản phẩm mạnh, phân bố các dự án hợp lý làm hạt nhân cho mỗi khu công nghiệp, thông qua đó thu hút các dự án vệ tinh trong chuỗi giá trị sản xuất hoàn chỉnh sản phẩm, ưu tiên các dự án điện tử, cơ khí chính xác, sản xuất linh kiện phụ tùng ôtô, công nghiệp công nghệ cao.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng sẽ xây dựng cơ chế hỗ trợ liên kết các DN trong chuỗi giá trị, hỗ trợ DN vừa và nhỏ trong nước tham gia từng bước vào chuỗi giá trị đó, tạo điều kiện để DN trong nước tiếp nhận kỹ thuật, công nghệ theo các hình thức thuê, mua, nhận chuyển giao từng phần từ các nhà đầu tư nước ngoài. Đồng thời, hình thành trung tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ; thúc đẩy nhanh công tác đào tạo lao động dưới mọi hình thức, chú trọng kỹ năng lao động kỹ thuật. Qua đó, đưa Bắc Ninh trở thành trung tâm cung cấp linh kiện và chuyển giao kỹ thuật, lao động kỹ thuật cho ngành CNHT của cả nước.

“Với lợi thế so sánh và cơ sở hạ tầng được đầu tư, nâng cấp đồng bộ, môi trường đầu tư liên tục được cải thiện, đồng thời là điểm đến của nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Nếu có giải pháp đồng bộ, ngành CNHT Bắc Ninh không chỉ phát triển ở bề rộng, bề sâu mà còn phát triển thêm nhiều ngành công nghiệp mới, sản phẩm mới” - ông Tạ Đăng Đoan nhấn mạnh.