ĐBSCL cần nhân rộng mô hình canh tác lúa thông minh

Hiệu quả từ mô hình canh tác lúa thông minh với BĐKH

ĐBSCL đang và sẽ phải đối mặt với thách thức rất lớn do biến đổi khí hậu (BĐKH) toàn cầu gây ra. Thực tế năm 2016, tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn đã gây ra rất nhiều thiệt hại cho đời sống và sản xuất của bà con nông dân, 11/13 tỉnh thành công bố thiên tai, hàng trăm ngàn hécta cây trồng bị ảnh hưởng, diện tích lúa bị tác động lớn nhất khi có trên 200.000ha chịu tác động trực tiếp.

Trước tình hình đó, vụ hè thu năm 2016, Công ty CP phân bón Bình Điền phối hợp với Trung tâm khuyến nông quốc gia và 13 tỉnh thành vùng ĐBSCL thực hiện chương trình “Canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu”. Mục tiêu chính khi thực hiện chương trình này là giúp bà con nông dân tiếp cận các biện pháp canh tác phù hợp trong điều kiện thời tiết bất lợi, an tâm sản xuất và cải thiện thu nhập.

Hiệu quả thiết thực

Vừa qua, ban cố vấn chương trình đã tổ chức thăm đồng để đánh giá sơ bộ kết quả triển khai mô hình vụ hè thu 2017 tại các tỉnh Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang, Cà Mau, Bạc Liêu, Cần Thơ, Vĩnh Long, Bến Tre và Tiền Giang. Từ cán bộ khuyến nông, chính quyền địa phương, đến nông dân đều khẳng định tính vượt trội hơn hẳn của mô hình.

Nông dân trong các mô hình đã áp dụng rất tốt các biện pháp canh tác theo khuyến cáo chương trình, tiết giảm tối đa các khoản chi phí đầu tư không cần thiết. Bình quân chi phí đầu tư trong mô hình giảm khoảng 7,1%, tương đương 1,25 triệu đồng so với đối chứng, giá thành sản xuất chỉ 2.680 đồng/kg so với 3.114 đồng/kg ở ruộng đối chứng. Trong mô hình cũng giảm đáng kể chi phí phun thuốc bảo vệ thực vật (18,1%) và số lần phun thuốc, góp phần bảo vệ sức khoẻ cho nhà nông và hạn chế tác hại đến môi trường.

Bình quân mô hình chỉ sử dụng 79,7kg giống/ha so với 144,6 kg/ha so với đối chứng, tuy nhiên hiệu quả thì đã rõ, năng suất vẫn tăng khi áp dụng đồng bộ các biện pháp canh tác. Kết quả trong 2 vụ vừa qua là rất đáng ghi nhận, khi bình quân vụ đông xuân 2016-2017 năng suất trong mô hình cao hơn khoảng 500 kg/ha, chi phí đầu tư giảm trên 1,5 triệu đồng và lợi nhuận tăng 4,7 triệu/ha.

GS-TS Mai Văn Quyền, Trưởng ban cố vấn Chương trình canh tác lúa thông minh ứng phó với BĐKH, nhấn mạnh: “Nếu thực hiện đúng kỹ thuật, mỗi vụ toàn vùng ĐBSCL sẽ tiết kiệm trên 100.000 tấn lúa giống, hơn 115.000 tấn urê và thuốc BVTV... Những con số này quy ra tiền lên đến hàng ngàn tỷ đồng”.

Trình diễn mô hình canh tác lúa thông minh với BĐKH

Cần nhân rộng mô hình

Canh tác lúa thông minh thích ứng với BĐKH là chương trình mang lại hiệu quả rất tốt, đạt mục tiêu đề ra ban đầu nhằm giúp nông dân tiếp thu kiến thức khoa học kỹ thuật và ứng dụng hiệu quả vào đồng ruộng, nâng cao thu nhập và hiệu quả sản xuất. Ngoài yếu tố lợi nhuận, nông dân tham gia mô hình dần trở thành “chuyên gia nhà nông” có đủ kiến thức, kinh nghiệm thực tế để thích ứng với các điều kiện bất lợi trong sản xuất và truyền đạt kinh nghiệm cho bà con nông dân khác trong địa phương.

Thực tế cho thấy, qua 5 vụ sản xuất, gói kỹ thuật canh tác lúa thông minh của Bình Điền đã đủ sức thuyết phục nông dân toàn vùng. Mỗi vụ làm mô hình ở một xã, một huyện khác nhau, rải đều khắp các vùng trọng điểm trồng lúa.

Ông Cao Văn Nhân, ở Gò Công Đông, Tiền Giang tham gia mô hình 5 công ruộng, sạ xong thấy cây lúa bén rễ nhanh, phát triển tốt, số ruộng còn lại 15 công, ông thực hiện luôn theo đúng gói kỹ thuật của chương trình. Vậy là cả 2ha ruộng của ông mùa này hứa hẹn cho năng suất trên 8 tấn/ha.

Nông dân ở An Giang, Bạc Liêu, Cần Thơ đều mong chương trình tiếp tục trong các vụ tới. GS.TS Mai Văn Quyền cho biết: “Ban cố vấn nhận thấy đã có đủ cơ sở để khép lại việc tổ chức các mô hình sản xuất trình diễn sau vụ hè thu 2017. Thông qua hệ thống khuyến nông, chương trình sẽ chuyển tới nông dân toàn vùng Cẩm nang canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu, gồm những kiến thức kỹ thuật phổ thông, đã được đúc rút từ thực tiễn qua đủ các vụ sản xuất lúa trong năm, giúp nông dân dễ dàng áp dụng để đạt hiệu quả sản xuất cao nhất, thu lời từ trên 50%, có thể làm giàu từ trồng lúa.

Theo ông Ngô Văn Đông, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Phân bón Bình Điền, với chương trình “Canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu”, Bình Điền mong muốn cung cấp cho nông dân một gói kỹ thuật sản xuất, chứ không chỉ là những sản phẩm phân bón Đầu Trâu chất lượng cao. Bộ sản phẩm phân bón Đầu Trâu thích ứng với BĐKH cho lúa bảo đảm giải độc mặn, phèn, giảm lượng bón nhờ những hoạt chất làm giảm thất thoát đạm, tăng hiệu quả sử dụng lân, là những tiến bộ khoa học về phân bón của thế giới mà Bình Điền đang độc quyền nhập khẩu, sản xuất.