Diện tích hồ tiêu tăng vượt tầm kiểm soát

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường lo ngại về ngành hàng tăng trưởng quá nhanh

Theo Bộ trưởng, hồ tiêu đã có những đóng góp rất lớn cho ngành nông nghiệp, sản lượng hồ tiêu cả nước năm 2017 đạt 243,6 ngàn tấn, tăng 24,8% và chiếm gần 50% sản lượng hồ tiêu thế giới. Trong đó xuất khẩu 230 ngàn tấn, giá trị 1,11 tỷ USD.

Tuy nhiên, hồ tiêu tăng trưởng quá nhanh cũng đang bộc lộ nhiều bất cập, chỉ trong 7 năm (2010 - 2017) diện tích hồ tiêu đã tăng gấp 3 lần, sự phát triển thần tốc đã đe dọa phá vỡ ngành hàng hồ tiêu.

Chỉ ra những tồn tại, Bộ trưởng cảnh báo, diện tích tăng chóng mặt đến mức không kiểm soát được; quy trình kỹ thuật lại không đảm bảo, trồng bất cứ chỗ nào mà không cần biết vùng thổ nhưỡng đó có thích hợp hay không; nghiên cứu khoa học công nghệ và chuyển giao chưa tương xứng; một ngành hàng mang lại tỷ đô mà chưa có giống đạt chuẩn.

Để giải quyết những tồn tại của ngành hiện nay, Viện Quy hoạch và thiết kế nông nghiệp Việt Nam đã đưa ra 3 phương án quy hoạch diện tích hồ tiêu đến các mốc 2020, 2025 và 2030. Phương án 1: tăng trưởng thấp, Việt Nam đáp ứng khoảng 35-40% thị trường thế giới. Phương án 2: phát triển ở mức trung bình, đáp ứng khoảng 41-45% thị phần thế giới. Phương án 3 là phát triển ở mức cao, đáp ứng 46-50% thị phần như hiện nay. Tương ứng với phương án 1, diện tích hồ tiêu nước ta duy trì ở mức 70.000-80.000ha, phương án 2 là 85.000-95.000ha; phương án 3 là 100.000-115.000ha.

Theo đánh giá của Cục Trồng trọt, thực tế diện tích hồ tiêu trên thế giới trong thời gian qua vẫn tăng, đặc biệt ở một số nước như Campuchia, Brazil. Với lợi thế về năng suất, công nghệ chế biến đang dần được cải thiện, Cục Trồng trọt cho rằng, Việt Nam hoàn toàn có thể chi phối và điều tiết được thị trường hồ tiêu thế giới. Mặt khác việc giảm sâu diện tích so với hiện nay sẽ khó khả thi, ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống việc làm, của người sản xuất.

Ông Lê Văn Đức, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt đề xuất, hồ tiêu trong nước nên duy trì ổn định diện tích trồng tiêu từ 100.000-120.000ha, nâng suất bình quân 2,5-2,7 tạ/ha. Đến năm 2025, diện tích là 110.000ha, giữ ổn định đến năm 2030.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, việc đi quá nhanh, dẫn đến tái cơ cấu còn hạn chế. Nếu không sớm thống nhất hành động thì nguy cơ tụt hậu là rất rõ. Ông cho rằng ngành hồ tiêu cần giảm diện tích, sản xuất hiệu quả chứ không chạy đua theo năng suất, các địa phương cần tuyên truyền để người dân thay đổi nhận thức.

Bộ NN&PTNT sớm tập trung vào công tác giống; gắn liền khâu điều hành, nghiên cứu với nhu cầu của doanh nghiệp, thị trường; đẩy mạnh liên kết sản xuất; hiệp hội phải động viên các doanh nghiệp, đơn vị quản lý phải tổng huy động các đơn vị liên ngành để cùng vào cuộc”.