​Đơn giản hóa thủ tục kinh doanh vận tải bằng ôtô: Rút gọn loại hình kinh doanh

Xe buýt theo tuyến cố định là 1 trong 5 loại hình vận tải hành khách bằng ôtô

Theo phản ánh từ các hiệp hội và doanh nghiệp vận tải, quản lý vận tải hành khách bằng ôtô hiện đang được phân định theo 5 loại hình: Theo tuyến cố định; xe buýt theo tuyến cố định; xe taxi; xe hợp đồng; vận tải du lịch. Mỗi loại hình lại tương ứng có những điều kiện khác nhau.

Thực tế, các loại hình nêu trên là có tính giao thoa, việc phân chia thành nhiều loại đã khiến cho công tác quản lý trở nên lúng túng. Ví dụ, vận tải theo hợp đồng và vận tải khách du lịch, về bản chất thì đây chỉ là một (vận tải theo hợp đồng), chỉ khác về đối tượng khi vận chuyển. Lợi dụng tính giao thoa, nhiều nhà xe thực chất hoạt động vận tải khách du lịch nhưng lại núp bóng xe hợp đồng, hoặc lấy danh nghĩa vận tải hành khách theo hợp đồng/du lịch nhưng lại hoạt động như xe chạy tuyến cố định để trục lợi, tạo nên cảnh "xe dù, bến cóc" .

Để chấn chỉnh thực trạng này, tại dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 86/2014/NĐ-CP về kinh doanh vận tải bằng ôtô (đang lấy ý kiến góp ý), bên cạnh việc cắt bỏ, đơn giản hóa một số điều kiện gây phiền hà, khó khăn cho doanh nghiệp, Bộ Giao thông vận tải cho biết sẽ bổ sung thêm một số điều kiện mới nhằm "siết" hoạt động kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng đi vào khuôn khổ.

Tuy nhiên, VCCI khuyến nghị, các điều kiện, thủ tục bổ sung cần phải cân nhắc kỹ về tính cần thiết, hiệu quả quản lý…, bởi nếu không sẽ tạo thêm gánh nặng hành chính cho doanh nghiệp, đi ngược lại chủ trương cải cách của Chính phủ. Thực tế cho thấy, một số quy định mang tính đặc trưng nhằm phân biệt loại hình kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng đang áp dụng như: Khi hoạt động lái xe phải mang theo hợp đồng, thông báo với sở giao thông vận tải về hợp đồng, thông báo tuyến đường vận chuyển, lượng khách… là không cần thiết, tạo kẽ hở cho những hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực.

Loại hình vận tải Grab đã vào thị trường Việt Nam, hoạt động tương tự như xe taxi, xe hợp đồng, song lại không phải chịu ràng buộc về điều kiện như taxi hay xe hợp đồng (yêu cầu về quy mô, cơ cấu tổ chức, tuyến đường vận chuyển…). Grab, chỉ cần có xe ôtô và phần mềm kết nối giữa lái xe với khách hàng là đã có thể hình thành một hình thức kinh doanh vận tải. Trong khi đó, cơ quan quản lý đến nay cũng vẫn chưa biết đưa Grab vào loại hình kinh doanh nào cho phù hợp trong 5 loại hình kinh doanh vận tải hành khách bằng ôtô như đã phân định, gây nên sự bất bình đẳng trong áp dụng điều kiện kinh doanh. Điều này cho thấy, phương thức quản lý chưa theo kịp khi thị trường có thêm loại hình kinh doanh mới.
VCCI cho rằng, nên rút gọn phân loại vận tải hành khách bằng ôtô là một loại hình kinh doanh. Các điều kiện đối với loại hình kinh doanh này chỉ cần tập trung vào những vấn đề quan trọng như đảm bảo an toàn cho hành khách, an toàn giao thông… Những yếu tố về qui mô, chất lượng, dịch vụ… để cho quy luật thị trường tự điều chỉnh.