Du xuân giữa hai miền biên giới

Thiếu nữ Lào gùi hàng đến chợ

Người Kỳ Sơn

Buổi sáng ở phố núi huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) những ngày áp tết mơ màng trong sương khói mờ ảo. Mây cuộn mình trong khói bếp trên mái ngói của những nếp nhà sàn cổ, những giọt sương long lanh còn vương trên cành lá, vọng từ xa là âm thanh của dòng suối, xào xạc của tiếng lá rừng hòa quyện vào nhau như bản hòa tấu chờ xuân.

Mùa xuân về, sắc xuân biên giới là đặc trưng không thể lẫn, thể hiện ngay trên mọi nẻo đường của vùng miền sơn cước này. Sáng sớm, từ thị trấn Mường Xén còn ngái ngủ, qua bản Noọng Dẻ chênh vênh lưng chừng núi, vượt chừng 25km dốc ù tai để thấy được sự sôi động nơi cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn giữa khung cảnh đất trời mờ mịt sương giăng. Cái giá lạnh của độ cao trên 1.500m đã không làm người ta co mình trong mớ áo dày cộp, bởi phía đất bạn, chợ biên đang vào phiên rộn rã với rượu ngô cay nồng và gà đen nướng thơm phưng phức, tình người ấm áp.

Tại Đồn biên phòng cửa khẩu Nậm Cắn, giàn phong lan đang cùng nhau nở rộ, khoe sắc tím giữa đại ngàn xanh thẳm như đang vẫy chào mùa xuân đến. Đại úy Hồ Quang Hiếu - Chính trị viên của đồn Biên phòng Nậm Cắn - vội vã pha ấm trà Tuyết Shan thơm lừng để tìm chút hơi ấm nơi biên cương xa ngái. Bên ly trà nóng tỏa hương thơm dìu dịu, anh Hiếu cho hay: Chợ "hữu nghị" đã hình thành từ khá lâu phía bên đất bạn Lào, chừng khoảng gần 1km từ cửa khẩu Nậm Cắn. Qua một thời gian gián đoạn, đầu mối giao thương 2 vùng đất lại mới được hồi sinh chừng hơn 2 năm trở lại đây. Trước đây, mỗi tháng, chợ chỉ họp vào ngày mồng 10, 20, 30 dương lịch. Sau này, do nhu cầu giao thương ngày càng nhiều, đến nay, chợ mỗi tháng 4 phiên vào chủ nhật hàng tuần. Trước mặt chợ là đỉnh núi Đinh Đam của nước bạn Lào, lưng tựa vào đỉnh núi Pu Pôm của nước Việt. Hàng hóa chủ yếu là sản vật địa phương với đủ loại thuốc chữa bệnh từ cây cỏ núi rừng, đồ thổ cẩm, rau, quả đặc sản...

Tuy là chợ trên đất bạn Lào nhưng khách mua, kẻ bán người Việt luôn chiếm phần đông. Cả người mua và người bán đều rất thân thiện, người bán không nói thách giá và người mua cũng rất ít trả giá. Bởi, người ta đến chợ không chỉ để mua hàng mà còn để trao đổi tâm tình, gặp gỡ tri kỷ. Nhiều người Việt đến chỉ để được hòa mình vào không khí nơi đây, hay đơn giản chỉ để thưởng thức chén rượu Ngô hay món ăn đặc trưng của nước bạn Lào.

Tình Noọng Hét!

Những ngày cuối năm, cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn tấp nập hơn hẳn những ngày thường. Người, xe, hàng hóa đều hướng về phía chợ. Đây là nơi diễn ra các cuộc mua, bán, trao đổi hàng hóa phong phú từ quần áo, rau, củ, quả đến đồ dùng, vật nuôi, có cả những thứ đồ đặc trưng của người Lào như hàng dệt thổ cẩm, hay đồ hải sản của người Việt. Người mua, kẻ bán tấp nập. Tiền giao dịch có thể dùng cả tiền Việt Nam đồng và tiền kíp Lào. Chị Vi Thị May - người Kỳ Sơn, trú tại huyện Nọong Hét, Xiêng Khoảng, Lào - cho biết, chị bán hàng ở đây đã lâu rồi, cũng chạy hàng lắm, chị thích bán hàng cho người Lào vì họ rất thân thiện. Nhưng, có một điều thật đặc biệt là ở phiên chợ này, ai cũng được đối xử như ai, không phân biệt người Việt hay người Lào.

Trang sức - mặt hàng làm đẹp cho các thiếu nữ du Xuân

Điều đặc biệt hơn hết là, đến với chợ, người ta thường để... ngắm nhìn nhau, mời nhau chén rượu gạo của nước Việt; chén rượu ngô, chai bia Lào kèm với món gà đen, gà nhép nướng thơm lừng không thể thiếu trong các món ẩm thực tại đây. Bởi vậy, nhiều khi, việc mua, bán đã vãn, nhưng dãy hàng ăn vẫn còn tấp nập đến chiều muộn chưa tan. Chị Khăm Ỏn Na, đến từ huyện Noọng Hét (Lào), cất lời bằng tiếng Việt lơ lớ: "Chị vượt qua một quãng đường xa hơn 10km mới tới được phiên chợ này. Tuy không lời lãi bao nhiêu, nhưng đi cho đỡ quên chợ phiên thôi". Đó cũng là tâm sự của nhiều người khác khi đến với chợ biên. Bà Lô Thị Xu - trú tại bản Noọng Dẻ (Kỳ Sơn) - cho biết, năm nào bà cũng chở một xe rau cải Mông ngược dốc thẳm, qua cửa khẩu để đến chợ bán. Dù mỗi bó rau giá chỉ năm, bảy nghìn đồng thôi, nhưng cũng phải đi, bởi không thể quên được phiên chợ ấm lòng bà con 2 nước.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân giao thương buôn bán ở chợ, lực lượng Hải quan và Bộ đội Biên phòng hai nước luôn có những chính sách thông thoáng. Duy trì họp giao ban thường xuyên để báo cáo và cùng nhau giải quyết những khó khăn vướng mắc liên quan. Những ngày phiên chợ diễn ra, lực lượng chức năng phải làm việc vất vả hơn, nhưng tinh thần làm việc luôn được phát huy tối đa.