Khẳng định vai trò của FDI đối với tăng trưởng kinh tế

Toàn cảnh tọa đàm

Đóng góp lớn

Cuối năm 1987, Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam được Quốc hội thông qua, đến nay, sau 30 năm, Việt Nam đã thu hút được hơn 23.000 dự án FDI với tổng vốn đăng ký trên 300 tỷ USD, trong đó, số vốn thực hiện nước đạt khoảng 161 tỷ USD.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, 30 năm qua, FDI đã góp phần bổ sung nguồn vốn đầu tư phát triển, giải quyết việc làm, tăng thu ngân sách, thúc đẩy chuyển giao công nghệ và tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam. Đáng chú ý, hiện khu vực FDI chiếm đến 72% kim ngạch xuất khẩu.

Bên cạnh những mặt tích cực, hoạt động của khu vực FDI cũng bộc lộ những mặt hạn chế, ví dụ như thu hút FDI chưa phù hợp với quy hoạch phát triển ngành và vùng kinh tế, một số máy móc do các dự án FDI đầu tư sử dụng công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường và ghi án chuyển giá, trốn thuế… đã xuất hiện ở một số doanh nghiệp (DN) FDI. Song, những tồn tại của khu vực FDI vẫn không phủ nhận được vai trò quan trọng của khu vực FDI đối với phát triển kinh tế trong nước.

Dẫn chứng cho những đóng góp của khu vực FDI, GS- TSKH Nguyễn Mại- Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài, nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư - cho rằng: Vĩnh phúc là một trong những điển hình trong cả nước về thu hút FDI. Vĩnh Phúc, khi mới tái lập vào năm 1997, thu ngân sách địa phương chỉ đạt khoảng 100 tỷ đồng, nhưng tới thời điểm hiện tại đã lên tới 32.000 tỷ đồng. Không chỉ đóng góp vào tăng thu ngân sách, FDI còn thay đổi bộ mặt thành phố và nông thôn của tỉnh Vĩnh Phúc trong những năm qua.

Ông Lê Duy Thành- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc phát biểu tại tọa đàm

Phát biểu tại tọa đàm, ông Lê Duy Thành- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc - cũng thừa nhận: Khu vực FDI đóng góp rất lớn vào phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh Vĩnh Phúc những năm qua. Hiện sản phẩm của các DN FDI sản xuất tại Vĩnh Phúc đã xuất khẩu đến tận 25 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Cơ cấu kinh tế có sự chuyển biến rõ nét, nông nghiệp từ chỗ chiếm 60% cơ cấu kinh tế đến nay chỉ còn chiếm 10%. Có được kết quả này, đóng góp tích cực của khu vực FDI.

Tăng tính lan tỏa cho khu vực FDI

Đóng góp của khu vực FDI vào nền kinh tế trong 30 năm qua là không thể phủ nhận. Song các chuyên gia kinh tế cũng thẳng thắng thừa nhận, tác động lan tỏa của khu vực FDI đối với DN trong nước thời gian qua còn hạn chế. Thể hiện rõ nhất ở việc có rất ít DN nhỏ và vừa Việt Nam có thể trở thành đối tác cung cấp linh phụ kiện cho những tập đoàn FDI lớn đang đầu tư tại Việt Nam.

GS- TSKHN Nguyễn Mại phát biểu tại tọa đàm

Tuy nhiên, cũng không nên vì thế mà “quy tội” cho DN FDI. Bởi trách nhiệm thứ nhất thuộc về chính DN Việt Nam chứ không phải DN FDI. DN FDI họ mang đến những cơ hội, nhưng DN Việt Nam có đủ tự tin, có đủ năng lực để nắm bắt được cơ hội không, đó lại là chuyện khác. Đồng tình với quan điểm này, ông Lê Duy Thành cho rằng, các DN FDI chưa sẵn sàng chuyển giao công nghệ cho Việt Nam vì rủi ro quá lớn, chỉ cần một dây chuyền lỗi, họ có thể phải thu hồi cả hàng ngàn sản phẩm và chi phí thiệt hại là rất lớn.

Để nắm bắt được cơ hội tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, theo GS, TSKH Nguyễn Mại, bản thân các DN Việt Nam cần có chiến lược rõ ràng, thích ứng với các yêu cầu của nhà đầu nước nước ngoài. Liên tục đổi mới, nâng cao trình độ công nghệ. Cuối cùng, Chính phủ cũng cần đề cao hơn nữa vai trò của Hiệp hội trong việc gắn kết giữa khu vực DN FDI và khu vực DN trong nước, nhằm tăng tính lan tỏa, tăng sức đóng góp của FDI vào nền kinh tế và sự lớn mạnh của DN trong nước.

Bên cạnh trách nhiệm, sự chủ động của DN trong nước, ông Lê Duy Thành – Phó Chủ tịch UBDN tỉnh Vĩnh Phúc kiến nghị, để tăng tính lan tỏa của khu vực DN FDI, tới đây, các cơ quan chức năng cần có những chính sách thu hút đầu tư, làm sao để khi nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, họ có trách nhiệm hơn trong việc chuyên giao công nghệ. Ví dụ, cần đưa ra những tiêu chuẩn 60% về công nghiệp hỗ trợ chẳng hạn, như vậy khi đầu tư tại Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài sẽ phải chủ động tìm đến các DN Việt Nam để mua linh phụ kiện.