Lên ngã ba biên giới ăn Tết cùng người dân tộc Hà Nhì

Tháng 12 mang cái rét về trên miền Tây Bắc Tổ quốc. Chúng tôi vượt quãng đường hơn 250km con đường sương giăng mây phủ, hai bên rợp sắc vàng của hoa dã quỳ đến xã Sín Thầu (huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên) để được cùng đón Tết cổ truyền của dân tộc Hà Nhì nơi ngã ba biên giới.

Trang phục của người Hà Nhì đen.

Người Hà Nhì ăn Tết bắt đầu từ ngày Thìn (con rồng) của tháng 12 dương lịch hằng năm. Năm nay, ngày Thìn rơi vào ngày 11/12 dương lịch. Trước đây, người Hà Nhì ăn Tết cổ truyền trong 5 ngày, còn hiện nay chỉ diễn ra trong 3 ngày, bắt đầu từ ngày Thìn.

Ngày đầu tiên, khi sương sớm còn đu mình trên những sợi tơ giăng giăng bên bờ suối Mo Phí, đã nghe tiếng lợn kêu eng éc, tiếng dao băm vào thớt lộc cộc, tiếng trẻ con nô đùa.

Theo con đường đất đi vào bản Tả Kó Khừ, một nhóm thanh niên đang hò dô giữ bốn chân con lợn hơn 1 tạ, cụ già đang trang trí chiếc mũ và quần áo truyền thống của dân tộc cho đứa cháu, lũ trẻ thì chạy loanh quanh, hò nhau dậy sớm chạy ra sân xem người lớn chuẩn bị thịt con vật to béo, đen sì sì nằm phơi bụng thở phì phò trên phản kia.

Không khí Tết tràn ngập khắp các bản làng, nhịp sống trở nên nhộn nhịp hơn, đi đâu cũng thấy những nụ cười rạng rỡ.

Trong ngày Tết của người Hà Nhì, thịt lợn dâng cúng tổ tiên là lễ vật bắt buộc các gia đình phải có. Dù giàu hay nghèo, vào ngày Tết, tất cả mọi gia đình đều mổ lợn để đón năm mới. Đây là những con lợn đực, được thiến từ đầu năm để vỗ béo của các hộ gia đình tự nuôi lấy. Nhà có điều kiện thì mổ lợn từ 60-100kg, thậm chí là 150kg, nhà khó khăn cũng mổ lợn 40-50kg.

Người Hà Nhi sống quần cư.

Khi mổ lợn ăn Tết, lá gan là thứ đặc biệt quan trọng của người Hà Nhì giống như người Kinh vẫn hay xem chân gà dịp Tết. Người Hà Nhì nhìn vào lá gan lợn lành lặn, màu sắc tươi tốt, mật lợn phải căng đầy thì năm đó chăn nuôi mới phát triển, anh em con cháu sẽ vui vẻ thuận hòa. Lợn mổ thịt xong sẽ cắt mỗi thứ một ít, đem luộc chín sắp lên mâm cùng với bát cơm, củ gừng, ba chén để chủ nhà cúng khấn mời tổ tiên.

Chủ nhà cúng xong sẽ gọi cả gia đình vào quỳ trước bàn thờ cùng khấu đầu lạy tạ. Số thịt lợn còn lại sẽ được bảo quản một phần để ăn lâu dài, một phần được chế biến thành các món ăn mời khách đến thăm chúc tết gia đình.

Sau lễ cúng, các gia đình sắp mâm cỗ mời mọi người cùng nâng ly chúc mừng một năm mới với nhiều điều tốt đẹp. Trong mâm rượu luôn vang lên những lời chúc mừng “chú mừ chú xá, à kha pi pô” – chúc mừng năm mới, chúc mừng sức khỏe.

Người Hà Nhì sống cởi mở dễ gần và rất coi trọng tình cảm, vì vậy vào những ngày Tết, khách mời của gia đình ngoài những người thân và anh em trong họ, trong bản thì có rất nhiều người ở vùng khác cũng được các gia đình mời đến ăn Tết, trong đó có cả người Kinh, người Mông, người Thái.

Mọi người ăn uống, chúc nhau cho đến khi màn đêm buông xuống, tất cả bà con tập trung ra ủy ban xã tham gia chương trình văn nghệ chào đón năm mới. Những bài hát, điệu nhảy, điệu múa mang đậm bản sắc dân tộc được thể hiện bởi các cụ già đến nam thanh nữ tú và các cháu thiếu nhi. Xen lẫn các tiết mục của bà con dân tộc là những tiết mục của các chiến sĩ biên phòng, thầy cô giáo cắm bản và cả những người bạn đến từ Trung Quốc mang đến cho chương trình.

Đến khoảng 22 giờ, mọi người ào xuống sân nhảy sạp xập xình, rồi đốt đống lửa, gõ trống, chiêng và chũm chọe tưng bừng. Trong tiếng trống, tiếng nhạc, tiếng hát vang vọng khắp núi rừng. Trai gái cùng nắm tay nhau xòe bên đống lửa sáng ngời cả một vùng trời biên giới. Sau đêm hội văn nghệ, lúc này cũng đã khuya, gần 2 giờ sáng, khi đống lửa chỉ còn lại than hồng, mọi người về nhà chuẩn bị cho một ngày mới của năm mới.

Khoảng 5 giờ sáng, khi màn đêm còn chưa tan, đã nghe thấy tiếng giã bánh dày đã thậm thịch đánh thức bình minh cả bản. Tết cổ truyền của người Hà Nhì chẳng thể thiếu bánh dày. Bánh làm từ cơm nếp trộn với vừng rang thơm nức, giã nhuyễn thủ công bằng cối đá chôn ở góc nhà.

Mẻ bánh đầu tiên được giã xong, chủ nhà sẽ nặn một chiếc bánh tròn đem cúng mời tổ tiên trước khi mọi người ăn bánh. Trong ngày này, ngoài việc giã bánh dày, các gia đình tổ chức vui chơi thăm hỏi chúc Tết nhau. Đàn ông nâng chén chúc nhau sức khỏe, hạnh phúc, các bà các chị say sưa với những câu hát dân ca, điệu múa nón truyền thống. Còn các em nhỏ mải mê với các trò chơi dân gian truyền thống của dân tộc. Tất cả tạo nên bức tranh tết nhộn nhịp vui tươi đầy màu sắc.

Ngày tết thứ ba cũng là ngày cuối cùng, các gia đình vẫn còn nhộn nhịp khách ra vào chúc Tết, không khí vui tươi của ngày Tết vẫn không hề giảm, những canh hát trao duyên còn dở dang, những điệu múa còn chưa đến hồi kết. Chỉ đến khi đêm đã về khuya, các hoạt động mới thưa dần, mọi người chở về nhà nghỉ ngơi sau những ngày đón Tết, họ không quên hẹn hò nhau đến tết sau lại cùng vui hát múa. Ăn trọn vẹn cái Tết của người Hà Nhì mới thấy hết tài chế biến của người phụ nữ nơi đây.

Họ có thể làm thuần thục vài chục món ăn rất ngon chỉ từ nguyên liệu là thịt lợn, mà mỗi món có hương vị và cách kết hợp chế biến khác nhau. Gạo tẻ nương chỉ xát một lần nên vẫn giữ được những vệt đỏ, chần gạo qua nước sôi cho nở ra trước khi đưa vào thố hấp vì thế cơm ăn dẻo, ngọt và thơm.

Chia tay bà con Hà Nhì sau những ngày Tết đáng nhớ, chúng tôi thấy lòng mình như được sưởi ấm giữa cái rét của mùa đông nơi cực Tây Bắc của Tổ quốc./.

Theo Vietnamplus
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Tin mới nhất

Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng - DIFF 2024 “tái xuất” vào tháng 6 tới

Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng - DIFF 2024 “tái xuất” vào tháng 6 tới

Lễ hội pháo hoa quốc tế DIFF chính thức trở lại Đà Nẵng vào hè 2024 với chủ đề “Made in Unity – Kết nối toàn cầu – Rạng rỡ năm châu”.
Lịch thi đấu trực tiếp vòng 30 Ngoại hạng Anh ngày 30/3: Newcastle-West Ham, Chelsea-Burnley, Nottingham Forest-Crystal Palace, Bournemouth-Everton, Tottenham-Luton Town

Lịch thi đấu trực tiếp vòng 30 Ngoại hạng Anh ngày 30/3: Newcastle-West Ham, Chelsea-Burnley, Nottingham Forest-Crystal Palace, Bournemouth-Everton, Tottenham-Luton Town

Lịch thi đấu trực tiếp vòng 30 Ngoại hạng Anh mùa giải 2023/24, 6 trận đấu ngày 30/3, sẽ phát sóng trực tiếp trên K+ Sport 1, K+ Sport 2, K+Live 1, K+Action.
Gio Linh- Quảng Trị: Nhiều hoạt động hấp dẫn quảng bá du lịch Cửa Việt

Gio Linh- Quảng Trị: Nhiều hoạt động hấp dẫn quảng bá du lịch Cửa Việt

Sáng 29/3, tại Khu dịch vụ du lịch Cửa Việt, tỉnh Quảng Trị đã diễn ra Lễ phát động ra quân khai thác cá vụ Nam và quảng bá, giới thiệu các hoạt động du lịch.
Lịch thi đấu trực tiếp vòng 14 V-League 2023/2024 ngày 30/3: HAGL-Khánh Hòa, Sông Lam Nghệ An-Hải Phòng, Thể Công Viettel-Quảng Nam

Lịch thi đấu trực tiếp vòng 14 V-League 2023/2024 ngày 30/3: HAGL-Khánh Hòa, Sông Lam Nghệ An-Hải Phòng, Thể Công Viettel-Quảng Nam

Lịch thi đấu trực tiếp vòng 14 V-League 2023/2024, 3 trận đấu vòng 14 V-League ngày 30/3 sẽ được phát sóng trực tiếp trên VTV5, FPT Play, TV360.
Hà Nội: Trình diễn nhiều tác phẩm âm nhạc kinh điển tại “Giai điệu Mùa Xuân”

Hà Nội: Trình diễn nhiều tác phẩm âm nhạc kinh điển tại “Giai điệu Mùa Xuân”

Ngày 31/3, Bảo tàng Mỹ thuật sẽ phối hợp với Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam tổ chức chương trình hòa nhạc giao hưởng ngoài trời với chủ đề “Giai điệu Mùa Xuân”.

Tin cùng chuyên mục

Hà Nội thu hơn 25.487 tỷ đồng từ du lịch trong quý I/2024

Hà Nội thu hơn 25.487 tỷ đồng từ du lịch trong quý I/2024

Theo Sở Du lịch Hà Nội, quý I/2024, tổng khách du lịch đến Thủ đô ước đạt 6,54 triệu lượt khách, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm 2023.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 29/3: Sân cỏ thế giới rực lửa sau dịp FIFA Days

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 29/3: Sân cỏ thế giới rực lửa sau dịp FIFA Days

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá ngày 29/3, rạng sáng 30/3/2024, các giải Vô địch quốc gia sẽ trở lại sau thời gian tạm nghỉ dịp FIFA Days vừa qua.
Kết quả bóng đá hôm nay 29/3: Futsal Việt Nam chia điểm tiếc nuối trước New Zealand

Kết quả bóng đá hôm nay 29/3: Futsal Việt Nam chia điểm tiếc nuối trước New Zealand

Báo Công Thương cập nhật kết quả bóng đá ngày 29/3/2024, các trận đấu trong nước và thế giới, với tâm điểm là màn so tài giữa Futsal Việt Nam và New Zealand.
Tối 28/3/2024, bất ngờ 2 khách hàng cùng trúng Vietlott Power 6/55

Tối 28/3/2024, bất ngờ 2 khách hàng cùng trúng Vietlott Power 6/55

Tối 28/3/2024, Công ty xổ số điện toán Việt Nam (Vietlott) đã tìm thấy 2 khách hàng trúng Vietlott Power 6/55 giải Jackpot 2 với tổng trị giá hơn 15,8 tỷ đồng.
Lộ diện người thay thế ông Troussier ở giải châu Á

Lộ diện người thay thế ông Troussier ở giải châu Á

Sau khi chia tay với HLV Philippe Troussier, VFF đã tìm người dẫn dắt đội tuyển U23 Việt Nam tham dự Vòng chung kết U23 châu Á 2024.
Ngắm dàn "siêu thuyền máy" tại Giải UIM F1H2O World Championship

Ngắm dàn "siêu thuyền máy" tại Giải UIM F1H2O World Championship

Mục sở thị những chiếc thuyền máy trị giá hàng chục tỷ đồng của các đội đua tại Giải đua vô địch thế giới thuyền máy UIM F1H2O tổ chức ở tỉnh Bình Định.
Hứa hẹn kịch tính, hấp dẫn tại Giải đua vô địch thế giới thuyền máy UIM F1H2O

Hứa hẹn kịch tính, hấp dẫn tại Giải đua vô địch thế giới thuyền máy UIM F1H2O

Giải đua vô địch thế giới thuyền máy UIM F1H2O World Championship Grand Prix of Binh Dinh 2024 diễn ra từ ngày 29-31/03 cùng 9 đội đua với 18 tay đua tham gia.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 28/3: Đội tuyển futsal Việt Nam đấu với New Zealand

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 28/3: Đội tuyển futsal Việt Nam đấu với New Zealand

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá ngày 28/3, rạng sáng 29/3/2024, với tâm điểm là trận đấu giữa đội tuyển futsal Việt Nam và New Zealand.
Kết quả bóng đá hôm nay 28/3: Chelsea và Lyon vào bán kết Cúp C1 nữ châu Âu

Kết quả bóng đá hôm nay 28/3: Chelsea và Lyon vào bán kết Cúp C1 nữ châu Âu

Báo Công Thương cập nhật kết quả bóng đá ngày 28/3/2024, các trận đấu trên sân cỏ thế giới với tâm điểm là màn so tài giữa Lyon và Benfica.
VFF chấm dứt hợp đồng với ông Troussier: Được - mất từ thương vụ triệu đô?

VFF chấm dứt hợp đồng với ông Troussier: Được - mất từ thương vụ triệu đô?

HLV Philippe Troussier và Liên đoàn Bóng đá Việt Nam đã chính thức chấm dứt hợp đồng sau trận đấu với Indonesia, cùng phân tích các khía cạnh của chuyện này.
Thanh Hóa: Biển Hải Tiến "khoác áo mới" đón khách du lịch

Thanh Hóa: Biển Hải Tiến "khoác áo mới" đón khách du lịch

Các khách sạn ở biển Hải Tiến (Thanh Hóa) đang chỉnh trang để đón khách du lịch. Đặc biệt, chợ du lịch Hải Tiến cũng đi vào hoạt động phục vụ du khách.
Lễ hội Ẩm thực Balade en France: Mang chợ Pháp đến Hà Nội

Lễ hội Ẩm thực Balade en France: Mang chợ Pháp đến Hà Nội

Lễ hội Ẩm thực Pháp Balade en France sẽ diễn ra từ ngày 5-7/4/2024 với quy mô gần 80 gian hàng mang lại trải nghiệm không gian chợ Pháp tại Hà Nội.
Link xem trực tiếp Chelsea và Ajax (03h00 ngày 28/3), Cup C1 nữ châu Âu

Link xem trực tiếp Chelsea và Ajax (03h00 ngày 28/3), Cup C1 nữ châu Âu

Báo Công Thương cung cấp link xem trực tiếp trận Ajax đấu với Chelsea, Cup C1 nữ châu Âu diễn ra lúc 03h00 hôm nay 28/3.
Link xem trực tiếp Lyon và Benfica (00h45 ngày 28/3), Cup C1 nữ châu Âu

Link xem trực tiếp Lyon và Benfica (00h45 ngày 28/3), Cup C1 nữ châu Âu

Báo Công thương cung cấp link xem trực tiếp trận Lyon đấu với Benfica, Cup C1 nữ châu Âu diễn ra lúc 00h45 hôm nay 28/3.
Điều bất ngờ về hai cơ thủ Billiards Việt Nam vừa vô địch thế giới

Điều bất ngờ về hai cơ thủ Billiards Việt Nam vừa vô địch thế giới

Cùng nhìn lại hành trình đầy khó khăn xen lẫn bất ngờ của Phương Vinh và Quyết Chiến để đến với chức vô địch Billiard thế giới danh giá vừa qua.
"Ghế nóng" tuyển Việt Nam: Bao nhiêu % thầy Park Hang seo quay lại nắm tuyển?

"Ghế nóng" tuyển Việt Nam: Bao nhiêu % thầy Park Hang seo quay lại nắm tuyển?

VFF vừa chấm dứt hợp đồng với HLV trưởng đội tuyển Việt Nam - ông Troussier. Ai sẽ là người thay thế phù hợp? HLV Park Hang Seo liệu có quay trở lại?
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 27/3: Argentina đấu với Costa Rica; sôi động tứ kết Cúp C1 nữ châu Âu

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 27/3: Argentina đấu với Costa Rica; sôi động tứ kết Cúp C1 nữ châu Âu

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá trong nước và quốc tế ngày 27/3, rạng sáng 28/3/2024, với loạt trận đấu đáng chú ý tại tứ kết Cúp C1 nữ châu Âu.
Kết quả bóng đá hôm nay 27/3: Việt Nam thua trắng Indonesia; Thái Lan bại trận trước Hàn Quốc

Kết quả bóng đá hôm nay 27/3: Việt Nam thua trắng Indonesia; Thái Lan bại trận trước Hàn Quốc

Báo Công Thương cập nhật kết quả bóng đá ngày 27/3/2024, các trận đấu trên sân cỏ thế giới với tâm điểm là màn so tài giữa Việt Nam và Indonesia.
Nhận thưởng Vietlott Power 6/55, người đàn ông ở Đà Nẵng chia sẻ gì?

Nhận thưởng Vietlott Power 6/55, người đàn ông ở Đà Nẵng chia sẻ gì?

Công ty Xổ số điện toán Việt Nam (Vietlott) vừa tiến hành trao giải Jackpot 2 xổ số tự chọn Power 6/55 cho ông P.H. - khách hàng may mắn trúng Vietlott.
Liên đoàn Bóng đá Việt Nam xác nhận chấm dứt hợp đồng với ông Troussier

Liên đoàn Bóng đá Việt Nam xác nhận chấm dứt hợp đồng với ông Troussier

Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) và HLV trưởng Philippe Troussier đã cùng đi đến thỏa thuận chấm dứt hợp đồng từ ngày 26/3/2024.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động