"Ngành Công Thương hoàn thành toàn diện, xuất sắc nhiệm vụ, uy tín được nâng lên"!

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo tại hội nghị

Một năm khởi sắc, đột phá

Năm 2017 là một năm nhiều thử thách nhưng cũng là năm đánh dấu bước chuyển khá căn bản của ngành Công Thương trong quá trình đổi mới và tái cơ cấu của mình. Đây là năm ngành Công Thương đạt được những kết quả hết sức tích cực. Theo đó, tất cả các chỉ tiêu được Quốc hội, Chính phủ giao cho ngành Công Thương đều đạt và vượt, trong đó nhiều chỉ tiêu có mức vượt khá ngoạn mục đã đóng góp tích cực vào bức tranh kinh tế chung của cả nước năm 2017.

Trình bày báo cáo tổng kết tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, trong năm 2017, chúng ta đã chứng kiến kinh tế cả nước tăng trưởng vững vàng, các chỉ số vĩ mô đều được đảm bảo ổn định. Về phía ngành Công Thương, hòa chung trong nỗ lực của hệ thống chính trị, đặc biệt vai trò chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Bộ đã tổ chức thực hiện những nỗ lực cải cách, cơ cấu lại bộ máy và thực hiện trong đổi mới về tư duy, quan điểm trong quản lý nhà nước trên các lĩnh vực được giao, cũng như thực hiện các nhiệm vụ chính trị chuyên môn trong năm 2017.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh phát biểu tại hội nghị

Chia sẻ cụ thể về những kết quả đạt được, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh phân tích, đối với ngành công nghiệp, trong bối cảnh ngành khai khoáng có mức giảm khá sâu với 7,1% so với năm 2016, nhưng ngành công nghiệp chế biến chế tạo đã vượt khó, khẳng định được vai trò là trụ đỡ và là động lực quan trọng nhất cho tăng trưởng chung của toàn ngành công nghiệp. Tính chung cả năm 2017, chỉ số IIP nhóm ngành công nghiệp chế biến chế tạo tăng 14,5%, qua đó đã góp phần bảo đảm cho tốc độ tăng chỉ số IIP toàn ngành công nghiệp cả năm 2017 đạt 9,4%, vượt mức chỉ tiêu đề ra đầu năm là 7-8,1%. Điều này không chỉ trực tiếp góp phần vào bảo đảm hoàn thành mục tiêu chung của toàn ngành công nghiệp năm 2017 mà quan trọng hơn là cho thấy quá trình tái cơ cấu trong lĩnh vực công nghiệp đang đi đúng hướng và có những chuyển biến tích cực.

Về xuất khẩu, năm 2017 là một năm đặc biệt thành công. Lần đầu tiên, xuất khẩu của Việt Nam vượt mốc 200 tỷ USD, đạt 213,7 tỷ USD, tăng 21,1% so với năm 2016, vượt xa chỉ tiêu được Quốc hội và Chính phủ giao cho ngành Công Thương... Ở tất cả các thị trường mà Việt Nam có ký kết hiệp định thương mại tự do (FTA) đều ghi nhận tăng trưởng vượt trội như: Xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc tăng 31,1%, sang thị trường ASEAN tăng 24,3%, sang thị trường Nhật Bản tăng 14,2%. Ngoài ra, các thị trường lớn như Hoa Kỳ, EU... đều được giữ vững, hoặc thậm chí có mức tăng ấn tượng như xuất khẩu sang Trung Quốc tăng 60,6%.

Bên cạnh đó, năm 2017 cũng đã bảo đảm quản lý, kiểm soát tốt khâu nhập khẩu, qua đó đã tạo thặng dư thương mại ở mức 2,7 tỷ USD, góp phần bảo đảm cán cân thanh toán và ổn định các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô trong nước. Đồng thời, cơ cấu nhập khẩu tiếp tục được bảo đảm và dịch chuyển tích cực, theo hướng trọng tâm vào phục vụ sản xuất trong nước. Tính chung cả năm 2017, kim ngạch nhập khẩu của nhóm cần nhập khẩu chiếm 89,3% trong kim ngạch nhập khẩu và tăng 21,9% so với năm 2016, nhập khẩu của nhóm cần kiểm soát nhập khẩu chỉ còn chiếm 5,9% và tăng 8,9% so với năm 2016.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị

Xác định yêu cầu, mục tiêu xuyên suốt trong đổi mới hoạt động của ngành Công Thương theo tinh thần xây dựng một Chính phủ liêm chính, kiến tạo và hành động, từ năm 2016 - năm đầu tiên của nhiệm kỳ Chính phủ khóa XIV và đặc biệt là năm 2017, Bộ Công Thương đã tiến hành những bước cải cách mạnh mẽ trên quan điểm toàn diện: Từ cải cách tổ chức bộ máy, thu gọn đầu mối từ 35 đơn vị xuống còn 30 đơn vị trực thuộc Bộ; thực hiện lộ trình cắt giảm 675 điều kiện đầu tư kinh doanh không còn phù hợp (chiếm 55,3% tổng số điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc lĩnh vực quản lý của Bộ Công Thương); xóa bỏ khoảng 420 mã trong tổng số 720 mã HS phải kiểm tra trước thông quan thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ Công Thương, đạt tỷ lệ xóa bỏ lên tới 58,3%; cắt giảm và đơn giản hóa 183 trong tổng số 508 thủ tục hành chính (TTHC) của Bộ (trong đó cắt giảm 49 TTHC, đơn giản hóa 134 TTHC; triển khai 154 trong tổng số 298 dịch vụ công trực tuyến của Bộ ở cấp độ 3 và cấp độ 4 thông qua một Cổng dịch vụ công trực tuyến thống nhất của Bộ Công Thương…

Một nỗ lực không thể không nhắc tới, sau một năm triển khai thực hiện nhiệm vụ do Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ giao, Bộ Công Thương đã khẩn trương hoàn thành việc rà soát, đánh giá tổng thể thực trạng, mức độ thiệt hại của 12 dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành Công Thương và hoàn thành việc xây dựng phương án xử lý dứt điểm các dự án, doanh nghiệp; trình Bộ Chính trị và Thường trực Chính phủ xem xét. Với tinh thần trách nhiệm, quyết liệt của Ban Cán sự Đảng Chính phủ cũng như Ban Cán sự Đảng Bộ Công Thương trong việc lãnh đạo, chỉ đạo triển khải thực hiện các biện pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đồng thời xử lý các tồn tại, yếu kém của các dự án này; đến nay, 5 nhà máy đã đi vào sản xuất, khắc phục dần thua lỗ; các dự án khác đều có lộ trình xử lý cụ thể theo nguyên tắc thị trường, không kéo dài gây thiệt hại cho nhà nước.

Toàn cảnh hội nghị

Ghi dấu ấn trên nhiều “mặt trận”

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh nhấn mạnh, trong bối cảnh điều kiện rất nhiều khó khăn, thách thức nhưng kinh tế xã hội của nước ta phát triển hết sức toàn diện, ấn tượng với nhiều con số. Ở góc độ này, cần đề cao vai trò quan trọng của ngành Công Thương trong đóng góp chung vào phát triển kinh tế.

“Kết quả này cần được ghi nhận đặc biệt, trong bối cảnh điều kiện có những thuận lợi đó là kinh tế thế giới phục hồi rõ nét, cải cách hành chính thông thoáng, minh bạch, tạo thuận lợi cho sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, qua đó thể hiện rất rõ ràng sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và đối với ngành Công Thương là sự quyết liệt của “tư lệnh” ngành, từ đồng chí Bộ trưởng, đến tất cả các đơn vị có liên quan” - Bộ trưởng Chu Ngọc Anh bày tỏ.

Đánh giá thêm về kết quả của ngành Công Thương trong một năm qua, ông Trần Thanh Nam - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẳng định, nỗ lực của ngành Công Thương đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển của ngành nông nghiệp trong một năm qua, cụ thể kim ngạch xuất khẩu của ngành nông nghiệp đạt con số 36,7 tỷ USD. Đây được coi là sự phối hợp chặt chẽ giữa hai ngành trong mảng nông sản. Năm 2017, hai Bộ đã cùng tháo gỡ các rào cản, vướng mắc cho các mặt hàng nông sản xuất khẩu tại các thị trường trọng tâm như EU, Mỹ, Úc. Đối với thị trường trong nước, hai Bộ cũng có kế hoạch hợp tác trong việc đảm bảo cung cầu, lượng hàng hóa, nhất là trong các dịp lễ, Tết.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và lãnh đạo các Bộ, ngành

Đồng hành với ngành Công Thương trong thời gian qua, Hà Nội là một trong những địa phương thực hiện tốt chỉ tiêu phát triển công nghiệp và thương mại, ông Nguyễn Doãn Toản - Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội - chia sẻ, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, đồng hành của Bộ Công Thương và các Bộ, ngành Trung ương, Hà Nội đã hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội với kết quả khá toàn diện. "Trong năm 2017, Hà Nội đã chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị giao thương kết nối giữa Hà Nội và 50 tỉnh, thành phố với hơn 200 doanh nghiệp tham gia, ký kết trên 400 biên bản ghi nhớ với giá trị gần 25.500 tỷ đồng, tăng 35% so với năm 2016” - ông Toản cho hay.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cùng lãnh đạo các ban, ngành thuộc Bộ

Theo ông Phạm Thành Kiên - Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh - năm 2017, ngành Công Thương thành phố có giá trị gia tăng tạo ra ước đạt 355.646 tỷ đồng, chiếm 33,54% GRDP của thành phố (năm 2016, chỉ chiếm 31,97%). Trong đó, công nghiệp chiếm 20,5%, giá trị gia tăng ngành Công Thương năm 2017 ước tăng 7,75%, đóng góp 2,49 điểm phần trăm trong tăng trưởng kinh tế 8,25% của thành phố (công nghiệp đóng góp 1,49%, thương mại đóng góp 1,0%). Như vậy, do cơ cấu chiếm tỷ trọng lớn kết hợp với tốc độ tăng trưởng khá, nên ngành Công Thương có đóng góp lớn trong tăng trưởng kinh tế năm 2017.

Ngành Công Thương cần vững vàng tâm thế mới

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu: “Tôi đã từng nói Bộ Công Thương có vấp những chưa ngã. Các đồng chí đã thực hiện rất quyết liệt các nhiệm vụ, đóng góp nhiều mặt cho sự phát triển của đất nước”.

Đánh giá về tầm quan trọng của ngành Công Thương, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại câu nói của nhà bác học Lê Quý Đôn: “Phi nông bất ổn, phi công bất phú, phi thương bất hoạt, phi trí bất hưng”. Theo tiền nhân, nếu không có nông nghiệp thì không ổn định, không có công nghiệp thì không giàu lên, không có thương mại xã hội không hoạt động và không có tri thức thì xã hội không thể hưng thịnh được. Xã hội có 4 loại hình thì Bộ Công Thương đã chiếm đến 2 là Công và Thương. Có thể nói đây là một trách nhiệm, vừa là vinh dự, danh dự của ngành Công Thương trước vận mệnh phát triển quốc gia.

Ngành Công Thương đã hoàn thành xuất sắc và toàn diện nhiệm vụ của năm 2017. Việc hoàn thành nhiệm vụ càng giá trị hơn khi đặt trong bối cảnh trong năm qua có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến ngành, ít nhiều đều ảnh hưởng đến xuất khẩu. Nhiều khuyết điểm, bấp cập tại các dự án đầu tư không hiệu quả của ngành Công Thương những tưởng làm ngành nhụt chí, nhưng hoạt động sản xuất công nghiệp, xuất nhập khẩu vẫn hoàn thành vượt mục tiêu.

Nêu ra các điểm sáng tăng trưởng của ngành công nghiệp, Thủ tướng nhấn mạnh, nổi bật là công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục ghi nhận sự tăng trưởng cao với tăng 14,5%, đây là mức tăng cao nhất trong 7 năm qua trong khi khai khoáng giảm, là động lực chính cho tăng trưởng chung của toàn ngành công nghiệp trong năm 2017. Bên cạnh đó, mô hình tăng trưởng công nghiệp có sự chuyển đổi rõ nét và tích cực dựa trên tăng ngành chế biến và chế tạo, giảm dần nhập khẩu.

Xuất khẩu giày dép, túi xách đạt 18 tỷ USD, dệt may đạt 32 tỷ USD trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt cũng không hề đơn giản. Các lĩnh vực dầu khí, than, khoáng sản tổng quát ứ đọng tiêu thụ, nhưng nhìn chung vẫn có lãi. Tập đoàn Hóa chất có 4 đơn vị khó khăn, nhưng 18 đơn vị còn lại có lãi. Bên cạnh đó, nhiều địa phương đã có đóng góp lớn trong phát triển công nghiệp, điển hình như Bắc Ninh, TP. Hồ Chí Minh, Hải Dương, Quảng Nam cũng nhờ đầu tư phát triển công nghiệp, một số địa phương đã thoát nghèo…

Năm 2017, các doanh nghiệp trong nước đều cố gắng vượt khó, nhìn vào các dự án đầu tư đều có nhân tố mới. Thủ tướng dẫn chứng, trong lĩnh vực ô tô đã xuất hiện thêm nhiều dự án mới, như Tập đoàn Vingroup với Dự án sản xuất ô tô Vinfast hay Thaco Trường Hải, Hyundai Thành Công... Cần phải khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân để có thêm các dự án đầu tư.

Thủ tướng cũng yêu cầu, cần phải đổi mới tư duy, cụ thể hóa chính sách, theo đó chính sách phải có tầm nhìn dài hạn, tránh tình trạng “đẽo cày giữa đường”. “Chính sách phải tạo ra môi trường làm ăn đầu tư ổn định nhất quán, thống nhất, chúng ta cần học tập theo chính sách mà các nước phát triển đang làm, thay đổi giá trị cốt lõi như đối với Nhật Bản là một ví dụ điển hình. Đề nghị ngành Công Thương nhìn tấm gương của các nước phát triển để tạo tiền đề để đưa nước ta phát triển hướng tới sự phồn vinh” - Thủ tướng nêu rõ.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị ngành Công Thương cần có một tầm nhìn mới, một quyết tâm mới, một chương trình hành động đặt ra cho ngành để hoàn thành các mục tiêu trong năm 2018, đặt nền tảng cao hơn, lâu dài hơn cho nền kinh tế trong thời đại khoa học công nghệ phát triển như vũ bão. Ngành Công Thương lớn mạnh sẽ tạo điều kiện cho kinh tế phát triển bền vững. Bộ Công Thương đã biết gạt bỏ lợi ích cục bộ, trở thành Bộ tiên phong trong việc cắt giảm thủ tục hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia với đề xuất cắt bỏ hàng loạt thủ tục điều kiện kinh doanh.

Ngay trong sáng ngày 15/1, Thủ tướng đã ký quyết định cắt giảm 675 điều kiện đầu tư kinh doanh trong tổng số hơn 1.200 điều kiện kinh doanh của Bộ Công Thương.

Cam kết với Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh hứa sẽ phấn đấu hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch được Quốc hội, Chính phủ giao cho năm 2018. Theo đó, Bộ Công Thương xác định sẽ tập trung đi thẳng vào giải quyết những vấn đề được coi là điểm nghẽn, là hạn chế, đồng thời phát huy những thuận lợi, những kết quả tích cực đã đạt được trong những năm vừa qua để tạo bước phát triển mới. Bộ trưởng xác định, năm 2018 sẽ tập trung vào 9 nhóm nhiệm vụ trọng tâm. Cụ thể, tiếp tục tập trung vào xây dựng, hoàn thiện thể chế nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư kinh doanh, khơi dậy các nguồn lực phục vụ phát triển các lĩnh vực công nghiệp, thương mại; đẩy nhanh quá trình thực hiện các mục tiêu tái cơ cấu trong ngành Công Thương theo Đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt gắn với triển khai mạnh mẽ và thực chất cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong các lĩnh vực hoạt động của ngành Công Thương; rà soát, cân đối lại tổng thể cơ cấu các nguồn năng lượng và thực hiện các cơ chế chính sách, biện pháp để bảo đảm cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong dài hạn.

Đông đủ các Bộ, ban ngành tham gia hội nghị

Bên cạnh đó, tập trung hoàn thành việc xử lý căn bản các tồn tại, yếu kém của các dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả của ngành Công Thương, bảo đảm đến năm 2020 sẽ hoàn thành việc xử lý dứt điểm các tồn tại, yếu kém ở các dự án này theo đúng lộ trình và phương án xử lý đã được phê duyệt; tập trung xử lý một cách căn bản hơn các vấn đề về xuất nhập khẩu, xúc tiến thương mại và phát triển thị trường ngoài nước; thực hiện đổi mới một cách căn bản công tác theo dõi, hướng dẫn và tổ chức triển khai thực hiện các cam kết hội nhập quốc tế của Việt Nam, bảo đảm cho quá trình hội nhập của Việt Nam một cách hiệu quả và bền vững hơn.

Đồng thời, nhanh chóng tổ chức lại lực lượng quản lý thị trường theo mô hình mới gắn với thay đổi phương thức hoạt động và nâng cao hiệu quả hoạt động của lực lượng quản lý thị trường trên địa bàn cả nước; tổ chức triển khai có hiệu quả Chiến lược Phát triển thương mại trong nước giai đoạn đến năm 2025 và định hướng đến năm 2035 sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhằm tạo sự chuyển biến căn bản và bền vững hơn cho khu vực thị trường trong nước, làm trụ đỡ quan trọng cho tăng trưởng kinh tế những năm tiếp theo; tiếp tục đẩy nhanh tiến trình cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước và tái cơ cấu các doanh nghiệp nhà nước thuộc ngành Công Thương một cách thực chất, thúc đẩy phát triển các thành phần kinh tế và các loại hình doanh nghiệp.