Phó Thủ tướng đốc thúc đầu tư công: 'Không phải họp xong rồi để đấy'

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại cuộc làm việc

Ngày 24/5, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã làm việc với 3 bộ khối xã hội là Bộ VHTT&DL, Bộ GD&ĐT và Bộ Y tế về thực hiện giải ngân vốn đầu tư công trung hạn và kế hoạch năm 2018.

Đây là 3 Bộ có tiến độ giải ngân rất chậm, “chậm nhất toàn quốc”, theo đánh giá của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ.

2 dự án bệnh viện tuyến cuối là điển hình yếu kém trong đầu tư

Kế hoạch đầu tư công trung hạn bố trí cho 3 Bộ này 44.000 tỷ đồng, trong đó Bộ Y tế được giao 32.000 tỷ đồng, Bộ GD&ĐT 8.000 tỷ đồng, Bộ VHTT&DL là 3.500 tỷ đồng.

Riêng năm 2018, Bộ Y tế phải giải ngân 5.260 tỷ đồng; Bộ VHTT&DL là 337 tỷ đồng; Bộ GD&ĐT là hơn 1.300 tỷ đồng. Tính đến hết tháng 4/2018, tỉ lệ giải ngân của Bộ Y tế là 1,36%, Bộ VHTT&DL đạt 6,28%, Bộ GD&ĐT giải ngân được 17%. Còn phần vốn nước ngoài thì cả 3 Bộ chưa giải ngân được đồng nào. Số vốn khoảng 17 tỷ đồng chuyển từ năm 2017 sang thuộc trách nhiệm của Bộ VHTT&DL cũng chưa được giải ngân.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chỉ ra Đề án 125 gồm việc triển khai các dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 (ở Hà Nam) đã dừng thi công 18 tháng nay. “Đây là một trong những điển hình yếu kém trong đầu tư xây dựng, mặc dù rất bức thiết, bệnh viện thì quá tải, người bệnh thì khổ sở, Nhà nước tập trung toàn lực vào đây, không thiếu tiền, nhưng dự án này giải ngân rất chậm, không có công nhân làm việc”.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu các Bộ nêu rõ nguyên nhân trong tổ chức thực hiện các giải pháp đầu tư xây dựng; chỉ rõ trách nhiệm của Chính phủ hay là của Bộ trưởng, Thứ trưởng phụ trách lĩnh vực trong tổ chức thực hiện, thanh tra, giám sát dự án; cam kết giải pháp thực hiện, không phải họp xong để đấy.

Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cho biết đầu năm 2014, Thủ tướng Chính phủ cho phép Bộ Y tế chỉ định thầu xây dựng cơ sở 2 của hai bệnh viện tuyến Trung ương, nhưng Bộ Y tế tiến hành đấu thầu rộng rãi lựa chọn các nhà thầu như Tổng công ty 36, Thành An, Vinaconex... (cho các gói thầu của Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2) và các nhà thầu Công ty cổ phần Hồng Hà, Thành Đạt, Vinaconex, VK... (cho các gói thầu của dự án Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2).

Tới 10/5, dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 đã giải ngân được 76,66%, đang gặp vướng mắc ở quy định về thiết kế phải có dự toán, sau khi có thiết kế và dự toán thì mới được phê duyệt giải ngân qua kho bạc. Còn Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 mới giải ngân đạt 56%.

“Tới nay tiến độ đầu tư xây dựng đã chậm 18 tháng và Bộ Y tế đã trình Thủ tướng cho phép kéo dài dự án tới hết năm 2019 sẽ hoàn thành thanh quyết toán. Quý III này sẽ đấu thầu trang thiết bị”, Thứ trưởng Phạm Lê Tuấn nói về 2 dự án bệnh viện.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng Đề án 125 của Bộ Y tế chậm tiến độ có phần nguyên nhân là do Bộ này đã chuyển từ tổng thầu EPC (xây dựng-chuyển giao) sang các gói thầu và đấu thầu lựa chọn nhà thầu cho từng gói, đồng thời lại chậm triển khai dự toán công trình.

Đại diện Kho bạc Nhà nước cho biết pháp luật quy định phải có dự toán thì mới được giải ngân. Theo các quyết định ban đầu, Đề án 125 thực hiện theo hình thức EPC nên khi chưa được duyệt dự toán thì chưa giải ngân được.

Để tháo gỡ khó khăn, Nghị định số 37 của Chính phủ về hợp đồng khi chưa có dự toán sẽ được tạm ứng 50% kế hoạch vốn cho khối lượng công việc đã hoàn thành. Kho bạc Nhà nước đề nghị Bộ Y tế và chủ đầu tư phải nhanh chóng hoàn thành dự toán đã được phê duyệt.

Kho bạc Nhà nước cho biết dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 thì giải ngân dược 1.066 tỷ đồng và dự án Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 mới giải ngân được 1.095 tỷ đồng (thấp hơn nhiều so với số liệu của Bộ Y tế). Trong năm 2018, Kho bạc Nhà nước cũng đã thu hồi 1.000 tỷ đồng vốn tạm ứng trước đó cho 2 dự án bệnh viện này.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thế Phương cho biết: “Nguồn vốn 3.200 tỷ đồng đã giao cho 2 dự án bệnh viện. Đất đai cho 2 dự án này cũng là đất sạch. Việc triển khai dự án là trách nhiệm của Bộ Y tế”.

Bộ Y tế nhận trách nhiệm

Ngoài 2 dự án bệnh viện trên, Bộ Y tế còn 8 dự án sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ, trong đó có 3 dự án chưa phê duyệt chủ trương đầu tư là Bệnh viện Nhi cơ sở 2, Bệnh viện Phụ sản Trung ương cơ sở 2 và Bệnh viện K.

Bộ GD&ĐT có 3 dự án dùng vốn ODA thì dự án nâng cấp Đại học Cần Thơ có khả năng không khởi công được trong năm 2018; dự án hỗ trợ đổi mới phổ thông mới bắt đầu tư vấn lựa chọn nhà thầu; dự án nâng cao năng lực đào tạo khám chữa bệnh tại Đại học Y dược-Đại học Huế vướng vì thủ tục kéo dài từ phía nhà tài trợ. Với Đại học Việt-Đức thì không có vốn cho năm 2018 và năng lực Ban Quản lý dự án kém.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải cho biết Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý với kiến nghị của Bộ này là dự án chậm giải ngân thì cắt vốn chứ không thực hiện kéo dài dự án nữa như quy định của Luật Đầu tư công.

“Kéo dài không chỉ dẫn đến tăng chuyển nguồn mà còn dẫn đến thay đổi khối lượng phát hành trái phiếu Chính phủ, nghĩa là kỷ luật điều hành ngân sách có vấn đề”, ông Hải nói.

Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cho biết với 3 dự án sử dụng ODA nói trên chưa phê duyệt chủ trương đầu tư thì Bộ sẽ cố gắng trong năm nay phê duyệt chủ trương đầu tư sau khi thống nhất xong với Bộ Kế hoạch và Đầu tư. “Bộ trưởng của chúng tôi đã rất quyết liệt chỉ đạo, liên tục, thường xuyên. Còn về trách nhiệm trong chậm trễ giải ngân, Bộ Y tế xin nhận trách nhiệm với Chính phủ”, ông Phạm Lê Tuấn thừa nhận.

Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Thế Phương cho biết nếu tới 31/10/2018 mà Bộ Y tế chưa phê duyệt xong chủ trương đầu tư cho 3 dự án trên thì Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ kiến nghị Thủ tướng cắt vốn kế hoạch để thực hiện 3 dự án này để điều chuyển sang các dự án khác.

Ban cán sự Đảng phải vào cuộc

Đồng tình với Thứ trưởng Nguyễn Thế Phương và Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu huỷ dự toán trong kế hoạch trung hạn và thu hồi vốn giao với 3 dự án Bệnh viện Nhi cơ sở 2, Bệnh viện Phụ sản Trung ương cơ sở 2 và Bệnh viện K nếu tới 31/10/2018 Bộ Y tế chưa phê duyệt xong chủ trương đầu tư.

“Có tình trạng lúc lập kế hoạch đầu tư công trung hạn thì các bộ, ngành xin cho bằng được dự án của mình, nhưng lúc làm thì lại không chịu làm”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phàn nàn.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu Ban cán sự Đảng 3 Bộ nói trên tổ chức kiểm điểm, xác định rõ các nguyên nhân chủ quan thuộc về các bộ, xác định trách nhiệm của Bộ trưởng, người đứng đầu ở các cấp, các cơ quan, tổ chức liên quan khi để giao vốn và giải ngân vốn đầu tư chậm, làm lãng phí nguồn lực đầu tư công, giảm hiệu quả đầu tư công, không đáp ứng kịp thời nhu cầu phát triển y tế, giáo dục, văn hoá.

Đồng thời, Ban cán sự Đảng các bộ đề ra giải pháp căn cơ, cụ thể, đi kèm với thanh tra, kiểm tra nội bộ, giám sát đánh giá kết quả để đẩy nhanh tiến độ đầu tư công trong phạm vi của bộ được giao.

Đối với Bộ Y tế, Phó Thủ tướng yêu cầu 5 dự án sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ đã được phê duyệt kế hoạch đầu tư thì phải sớm hoàn thiện đấu thầu chọn nhà thầu để triển khai ngay trong quý II/2018, không được chậm hơn.

Với 2 dự án bệnh viện tuyến cuối trong Đề án 125, Bộ Y tế báo cáo tiến độ triển khai, làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm các cá nhân, đơn vị trong việc chậm tiến độ, các khó khăn vướng mắc trong thực hiện và đề xuất biện pháp tháo gỡ khó khăn với 2 dự án này theo tinh thần Công văn số 4317 ngày 10/5/2018 của VPCP thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ. Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các Bộ: Xây dựng, Tài chính kiểm tra, rà soát 2 dự án này với các báo cáo độc lập.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo đẩy nhanh tiến độ thực hiện 3 dự án ODA có nguy cơ không hoàn thành trong năm 2018, nhất là Đại học Cần Thơ. Còn các dự án ODA của Bộ VHTT&DL đang gặp vướng về chi thường xuyên và chi đầu tư, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ động xem xét, giải quyết cho Bộ VHTT&DL theo tinh thần kết luận của Thủ tướng Chính phủ về vấn đề này.

Bộ Tài chính nhanh chóng cho ý kiến vào Công văn số 3178 ngày 16/5/2018 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về điều hoà, điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và vốn ODA để trình Thủ tướng Chính phủ quyết định.