Săn sóc đồng bào với tất cả sự tận tâm, tận lực

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến báo cáo Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng về những kết quả hoạt động của ngành công tác dân tộc

Chiều ngày 18/1, đồng chí Tòng Thị Phóng - Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đã làm việc với Ủy ban Dân tộc (UBDT). Tham gia buổi làm việc còn có các đồng chí lãnh đạo của Hội đồng dân tộc, Uỷ ban Thường vụ, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Bộ Tài chính…

Báo cáo với Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội về kết quả công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Đỗ Văn Chiến cho biết: Thời gian qua, với sự ủng hộ của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở, Ban Cán sự Đảng, lãnh đạo UBDT đã cụ thể hóa các chủ trương, đường lối về công tác dân tộc thành các chương trình hành động, kế hoạch cụ thể, từ đó phối hợp cùng các Bộ, ngành chỉ đạo các địa phương vùng dân tộc và miền núi (DT&MN) triển khai thực hiện có hiệu quả công tác dân tộc trên phạm vi cả nước.

Kết quả, tỷ lệ hộ nghèo vùng DT&MN đã giảm từ 35% (năm 2011) xuống còn 16,8% (cuối năm 2015) và ước cuối năm 2016 giảm xuống còn khoảng 13,3%. Đến nay đã có 48.364 thôn có đường đến trung tâm xã, trong đó có 34.825 thôn (bằng 72% số thôn) có đường nhựa và bê tông. Tỷ lệ số thôn được sử dụng điện đạt 97%. Công tác giáo dục ở vùng DTTS&MN đã có nhiều tiến bộ; mạng lưới y tế phát triển; công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc được quan tâm; an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội vùng DTTS&MN được đảm bảo.

Tỷ lệ hộ nghèo DT&MN đã giảm từ 35% (năm 2011) xuống còn khoảng 13,3% (năm 2016)

Tính đến hết năm 2016, đã hỗ trợ trực tiếp đất sản xuất cho trên 18.000 hộ với diện tích 7.000ha, kinh phí trên 160 tỷ đồng; hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho trên 190.000 hộ, kinh phí trên 250 tỷ đồng; hỗ trợ xây mới và duy tu bảo dưỡng 330 công trình nước sinh hoạt tập trung với kinh phí trên 360 tỷ đồng.

Đặc biệt năm 2015 và năm 2016, UBDT và các Bộ, ngành trung ương đã chủ động tích cực tham mưu trình Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều chính sách dân tộc nhằm tiếp tục hỗ trợ, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2016-2020. Trong đó đặt mục tiêu đến năm 2020, giảm tỷ lệ hộ nghèo DTTS từ 3-4%; tỷ lệ trẻ em DTTS dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng giảm 2%; tỷ lệ trẻ em DTTS nhập học đúng tuổi bậc tiểu học tăng 2%; tỷ lệ hộ DTTS sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh tăng 4%; tỷ lệ hộ DTTS sử dụng hố xí hợp vệ sinh tăng 5%.

Cùng với những kết quả đã đạt được, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến đã thắng thắn chỉ ra những bất cập, hạn chế mà công tác dân tộc đang vướng phải, cũng như những khó khăn đặt ra đối với vùng DT&MN. Trong đó, tỉ lệ hộ nghèo DTTS vẫn cao gấp 4 lần so với bình quân chung của cả nước, tỉ lệ tảo hôn 26,6%, tỉ lệ người DTTS từ 15 tuổi trở lên không biết đọc, biết viết chữ phổ thông là 20,8%; 7,49% hộ DTTS thiếu đất sản xuất, 2,74% hộ thiếu đất ở…

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của công tác dân tộc trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc

Đi tìm nguyên nhân của những hạn chế này, ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng: Chỉ riêng công tác giảm nghèo, Việt Nam đã có hơn 100 chính sách, và hơn 70 hợp phần dự án… Tuy nhiên, các chính sách được ban hành lại hay có khoảng xen lẫn các đối tượng lẽ ra không cần hưởng chính sách đó. “Chính sách của chúng ta xác định phát triển phải công bằng, nhưng thực tế không ít chính sách lại đang cào bằng dẫn tới việc đầu tư dàn trải, hiệu quả không cao. Đã đến lúc phải thay đổi cách thức phân bổ nguồn ngân sách bằng cách tập trung vào vùng lõi nghèo” - ông Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh.

Về việc ngân sách phân bổ không theo kịp nhu cầu của chính sách, dẫn đến nhiều dự án không đạt hiệu quả, ông Đào Quang Thu - Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu ý kiến: Thực tế, các chính sách dành cho vùng DT&MN vẫn luôn nhận được sự ưu tiên đặc biệt và có tính đến tính đặc thù vùng, miền, dân tộc. Ngoài ngân sách, nhiều chính sách còn được huy động từ nguồn vốn ODA… Tuy nhiên, việc xây dựng chính sách của chúng ta còn chưa tốt. Nhiều chính sách cứ ban hành mặc dù chưa xác định được nguồn lực cân đối sẽ lấy từ đâu, có được bao nhiêu, dẫn tới việc chính sách ban hành nhưng nguồn vốn đầu tư có khi chỉ đáp ứng được 50-60%.

Để khắc phục những hạn chế này, ông Nguyễn Lâm Thành - Phó Chủ tịch Hội đồng dân tộc của Quốc hội cho rằng, cần có sự phân định rõ ràng để xác định những địa phương thực sự khó khăn, những dân tộc cần sự quan tâm đặc biệt…, từ đó áp dụng chính sách cho hiệu quả. Thậm chí, chính sách nào còn bất cập, chưa hiệu quả, có thể sửa lại để cân đối lại nguồn lực.

Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng trao đổi với tập thể lãnh đạo UBDT, lãnh đạo các Vụ, đơn vị thuộc UBDT

Biểu dương những kết quả UBDT đã đạt được, đồng thời ghi nhận những ý kiến đóng góp của đại diện các cơ quan trong việc thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc…, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng yêu cầu: UBDT cần nhanh nhạy, kịp thời, nhất quán và kiên trì hơn trong việc nghiên cứu, tham mưu cho Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ xây dựng và triển khai chính sách. Bên cạnh đó, phải chủ động rà soát, giám sát, thanh tra, kiểm tra, tổng kết việc thực hiện chính sách dân tộc. “Công tác dân tộc là một nội dung quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Chính vì vậy, hệ thống cơ quan làm công tác dân tộc từ trung ương đến địa phương phải cùng nhau phát huy truyền thống đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, thực hiện thắng lợi nghị quyết của Đảng theo nguyên tắc bình đẳng, đoàn kết, tương trợ, tôn trọng cùng phát triển; săn sóc đồng bào với tất cả sự tận tâm, tận lực, làm sao để vùng DT&MN ngày một giàu mạnh và phát triển” - Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh.