Tạo thuận lợi cho thương mại hàng hóa vì một ASEAN hội nhập hơn

ASEAN đã thành công trong thực thi các cam kết chủ chốt, nhất là liên quan đến cắt giảm thuế quan nội khối, môi trường thương mại khu vực vẫn dễ bị tổn thương bởi nhiều nhân tố trong đó có sự phức tạp giữa các thỏa thuận và các biện pháp phi thuế quan (NTM). 

Thuận lợi hóa thương mại của ASEAN cần phải cố gắng giảm thiểu các tổn thương này. Tuy nhiên, việc thiếu một khuôn khổ thể chế siêu quốc gia như EU nên tiến triển chỉ có thể đạt được từng bước và dựa vào vào sự đồng thuận giữa các thành viên.

Các vấn đề thuận lợi hóa thương mại then chốt được xác định trọng tâm gồm (i) quy tắc xuất xứ (ROO); (ii) minh bạch hóa của các NTM; (iii) đơn giản hóa. Trong đó về khía cạnh quy tắc xuất xứ, các chuyên gia cho rằng sự mở rộng hiện nay của “hiệu ứng bát mỳ” trong khu vực đặt ra nguy cơ tiềm tàng để phát triển cân bằng, ví dụ Khu vực Mekong Mở rộng cần phải được giải quyết bằng cách kết hợp chiến lược tiếp cận thị trường ưu đãi với quy tắc xuất xứ toàn khu vực. Về khía cạnh minh bạch hóa NTM, dựa vào các dữ liệu phân tích gần đây của Hội nghị Liên Hiệp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) và Viện Nghiên cứu kinh tế về ASEAN và Đông Á (ERIA), Ban Thư ký ASEAN đã có các phương tiện để đánh giá sự minh bạch của NTM ở cấp quốc gia. Vấn đề chủ yếu là phải thúc đẩy sự minh bạch, dù ở cấp khu vực hay đa phương, là một trong những động lực của tăng trưởng. Việc đơn giản hóa các NTM không được coi là vấn đề đàm phán thương mại vì NTM không phải là công cụ chính sách thương mại thuần túy.

Thuận lợi hóa thương mại không chỉ cắt giảm các chi phí giao dịch qua biên giới mà còn giảm thiểu các tổn thương của cấu trúc sản xuất khu vực đối với các cú sốc kinh tế và tăng cường các cơ chế phối hợp, tự vệ và ứng phó chính sách, nhất là các lĩnh vực then chốt của ROO và NTM.

Các Quy tắc xuất xứ của ASEAN “đơn giản về giấy tờ, phức tạp trong thực thi”. ROO trong Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) có cấu trúc tương đối đơn giản so với các hệ thống khác như Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) hoặc khu vực đồng euro. ROO của ATIGA cơ bản dựa vào hàm lượng giá trị khu vực và trong một số trường hợp các nhà nhập khẩu có thể lựa chọn quy tắc để sử dụng trong số hai quy tắc thay thế, như hàm lượng giá trị hoặc chuyển đổi mã số hàng hóa. Mức hợp lý nhất của các công cụ này là lựa chọn giữa 40% hàm lượng giá trị khu vực và chuyển đổi mã số hàng hóa (khoảng 1/3 tổng sản phẩm) hoặc thay đổi chuyển đổi nhóm hàng hóa (6% tổng sản phẩm). Mặc dù quy tắc có vẻ đơn giản, ROO của ATIGA dường như có hiệu ứng hạn chế thương mại đáng kể với giá trị tương đối của các nghiên cứu cho thấy khoảng 3,4%, có nghĩa là ROO hạn chế thương mại của ASEAN bằng một con số tương đương với giá trị 1/4 của thuế quan MFN. Hiệu ứng này có sự khác biệt giữa các ngành và tác động khác nhau giữa các nước thành viên ASEAN. Những ngành bị ảnh hưởng nhỏ như điện tử hoặc thiết bị có thuế MFN thấp, và có tác động lớn đến các ngành như dầu mỡ (6,7%), sản phẩm da (9%), dệt may (8,3%) hoặc giày dép (12,7%).

Còn về NTM, trong khi nhiều NTM xuất phát từ các mục tiêu chính sách thương mại (như an toàn thực phẩm hoặc bảo vệ môi trường), thì cũng có thể được sử dụng như công cụ của chính sách thương mại, ngay cả các NTM phù hợp về pháp lý thì các mục tiêu phi thương mại có thể hạn chế hoặc gây méo mó thương mại quốc tế. Vì vậy, NTM là nội dung cốt lõi trong chương trình nghị sự về thuận lợi hóa thương mại của ASEAN. Các chi phí mà NTM đặt ra cho các doanh nghiệp được xếp theo ba loại: thực thi, nguồn lực và thông qua áp dụng. Thứ nhất, chi phí thực thi liên quan đến nỗ lực mà các doanh nghiệp phải chứng minh sự phù hợp với NTM vì các chi phí này khá lớn, ảnh hưởng nhiều tới các doanh nghiệp nhỏ hơn với doanh nghiệp lớn. Chung cũng tác động nặng nề hơn tới các doanh nghiệp nước ngoài do các thủ tục nội bộ trong nước sở tại, mặc dù các doanh nghiệp nước ngoài có xu hướng dành nhiều chi phí cho hoạt động tham vấn pháp lý. Vì vậy, thông qua chi phí thực thi, NTM có thể tác động khác nhau giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài cũng như giữa doanh nghiệp lớn và nhỏ. Thứ hai, chi phí nguồn lực được hiểu là chuyển từ nguồn lực trung gian có mức độ thấp lên mức độ cao nhằm đáp ứng tiêu chuẩn NTM. Tiêu chuẩn có thể có hiệu ứng khác nhau phụ thuộc vào sản phẩm và người sử dụng. Thứ ba, chi phí thông qua áp dụng liên quan đến thay đổi thiết bị vốn cần thiết để đáp ứng tiêu chuẩn NTM. Ví dụ, sản phẩm bơ sữa buộc người nông dân phải mua thiết bị đắt đỏ nhằm đảm bảo sữa không bị hỏng do nhiễm khuẩn trước khi được bơm vào các thùng. Đầu tư cho các thiết bị cũng đòi hỏi nâng cấp kỹ năng của người vận hành. Chi phí thông qua áp dụng thường là chi phí cố định và vì vậy, tác động đến các doanh nghiệp nhỏ nhiều hơn so với các doanh nghiệp lớn. Các chi phí này trở nên phức tạp khi NTM thiếu sự minh bạch, vì sự không chắc chắn hoặc thiếu hiểu biết có thể dẫn tới quyết định kinh doanh tốn kém, nhất là khi lựa chọn máy móc và thiết bị. Ngoài các lợi ích trực tiếp của thuận lợi hóa thương mại, sự minh bạch trong NTM là sự bảo đảm tốt nhất cho các doanh nghiệp…

Để giải quyết các vấn đề vướng mắc hiện nay liên quan đến quy tắc xuất xứ và NTM nhằm tạo thuận lợi thương mại trong ASEAN, các chuyên gia kinh tế đã đề xuất thiết lập nhóm đặc trách về quy tắc xuất xứ ở cấp ASEAN để rà soát lại “bát mỳ” và đơn giản hóa các quy tắc trong các hiệp định thương mại tự do của ASEAN, đồng thời tính đến sự liên kết giữa chiến lược tiếp cận thị trường khu vực với thị trường các nước phát triển, đảm bảo sự phát triển cân bằng. Bên cạnh đó, thiết lập một cơ chế thể chế tại Ban thư ký ASEAN thúc đẩy sự minh bạch của NTM thông qua tập hợp dữ liệu, đánh giá NTM trên cơ sở các phương pháp đã nghiên cứu. Đặc biệt, các cơ quan giám sát ở tất cả các nước thành viên ASEAN cần cải thiện các quy định chủ chốt liên quan đến hoạt động giúp doanh nghiệp thực sự được hưởng lợi ích từ tiến trình hội nhập khu vực ASEAN.

Việt Dũng
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Tin mới nhất

Sản xuất điện của EU đạt bước tiến mới

Sản xuất điện của EU đạt bước tiến mới

Sản xuất điện của Liên minh châu Âu (EU) đạt bước tiến mới trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng ít carbon vào năm 2023.
Chiến sự Israel – Hamas ngày 28/3/2024: Israel tuyên bố không bị cô lập; thủ lĩnh của Hamas thiệt mạng

Chiến sự Israel – Hamas ngày 28/3/2024: Israel tuyên bố không bị cô lập; thủ lĩnh của Hamas thiệt mạng

Chiến sự Israel – Hamas ngày 28/3/2024: Israel tuyên bố không bị cô lập; thủ lĩnh của Hamas đã thiệt mạng trong một đợt không kích của IDF đầu tháng 3/2024.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 28/3/2024: Berdychi trên bờ sụp đổ; vùng đệm tại Ukraine rộng 300km?

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 28/3/2024: Berdychi trên bờ sụp đổ; vùng đệm tại Ukraine rộng 300km?

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 28/3/2024: Berdychi trên bờ sụp đổ; vùng đệm tại Ukraine rộng 300km? Điều này phụ thuộc vào các loại vũ khí tấn công của AFU.
WTO dự báo thuế thương mại điện tử sẽ có hiệu lực từ năm 2026

WTO dự báo thuế thương mại điện tử sẽ có hiệu lực từ năm 2026

Ngày 27/3, WTO dự đoán thuế hải quan đối với các sản phẩm kỹ thuật số như phim trực tuyến và tải phần mềm sẽ đánh vào người tiêu dùng và DN vào năm 2026.
Chiến sự Nga-Ukraine ngày 28/3/2024: NATO chưa sẵn sàng điều quân tới Ukraine; Nga nói về khả năng huy động thêm quân

Chiến sự Nga-Ukraine ngày 28/3/2024: NATO chưa sẵn sàng điều quân tới Ukraine; Nga nói về khả năng huy động thêm quân

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 28/3/2024: NATO chưa sẵn sàng điều quân tới Ukraine; Nga nói về khả năng huy động thêm quân.

Tin cùng chuyên mục

Boeing gặp khó khi tìm người kế nhiệm xử lý chuỗi khủng hoảng

Boeing gặp khó khi tìm người kế nhiệm xử lý chuỗi khủng hoảng

CEO Dave Calhoun quyết định rời đi khi Boeing lún sâu vào khủng hoảng. Điều này gây sức ép cho Hội đồng quản trị phải tìm người kế nhiệm đưa công ty vượt khó.
Gia tăng cơ hội hợp tác thương mại, tăng cường kết nối chuỗi cung ứng Việt Nam - Canada

Gia tăng cơ hội hợp tác thương mại, tăng cường kết nối chuỗi cung ứng Việt Nam - Canada

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên vừa có buổi tiếp và làm việc với Bộ trưởng Phát triển kinh tế, Thương mại quốc tế và Xúc tiến xuất khẩu Canada Mary Ng.
Thúc đẩy hợp tác các lĩnh vực tiềm năng giữa Việt Nam và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc)

Thúc đẩy hợp tác các lĩnh vực tiềm năng giữa Việt Nam và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc)

Việt Nam và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) tăng cường đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực tiềm năng như: Văn hóa - du lịch, kinh tế thương mại, hợp tác đầu tư...
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 27/3/2024: Chiến trường Ukraine khốc liệt, lính đánh thuê bỏ chạy

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 27/3/2024: Chiến trường Ukraine khốc liệt, lính đánh thuê bỏ chạy

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 27/3/2024: Chiến trường Ukraine khốc liệt, lính đánh thuê nước ngoài bỏ chạy do chịu nhiều tổn thất và nguy cơ ở tiền tuyến.
Khủng hoảng Biển Đỏ: Nhiều châu lục phải đối mặt với sự gián đoạn

Khủng hoảng Biển Đỏ: Nhiều châu lục phải đối mặt với sự gián đoạn

Cuộc khủng hoảng vận tải Biển Đỏ đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng và thương mại toàn cầu, đặc biệt ảnh hưởng đến các tuyến đường qua Kênh đào Suez.
Tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nước ngoài đến đầu tư

Tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nước ngoài đến đầu tư

Tại Hoa Kỳ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh, Việt Nam sẽ tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nước ngoài tới đầu tư.
Ngành vận tải biển toàn cầu đối mặt với vấn đề nan giải về nhiên liệu

Ngành vận tải biển toàn cầu đối mặt với vấn đề nan giải về nhiên liệu

Vận tải biển chiếm khoảng 90% thương mại thế giới và chịu trách nhiệm cho gần 3% lượng khí thải carbon dioxide trên thế giới.
Chiến sự Nga-Ukraine ngày 27/3/2024: Nga phá vỡ phòng tuyến của Ukraine ở Verbove, tập kích dồn dập ở 114 khu vực

Chiến sự Nga-Ukraine ngày 27/3/2024: Nga phá vỡ phòng tuyến của Ukraine ở Verbove, tập kích dồn dập ở 114 khu vực

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 27/3/2024: Nga phá vỡ phòng tuyến của Ukraine ở Verbove, tập kích dồn dập ở 114 khu vực.
Cầu Francis Scott Key ở Mỹ bị tàu hàng đâm sập

Cầu Francis Scott Key ở Mỹ bị tàu hàng đâm sập

Sáng 26/3 (theo giờ địa phương), một đoạn cầu Francis Scott Key (cầu Key) ở bang Maryland, Mỹ đã bị sập do một tàu chở hàng đâm trúng.
Bitcoin bất ngờ trở lại mốc 70.000 USD

Bitcoin bất ngờ trở lại mốc 70.000 USD

Giá Bitcoin bất ngờ tăng vọt trong tuần giao dịch cuối cùng của tháng 3 và trở lại mốc 70.000 USD.
Chiến sự Israel – Hamas ngày 26/3/2024: Liên hợp quốc mong muốn có lệnh ngừng bắn chính thức tại Dải Gaza

Chiến sự Israel – Hamas ngày 26/3/2024: Liên hợp quốc mong muốn có lệnh ngừng bắn chính thức tại Dải Gaza

Chiến sự Israel- Hamas ngày 26/3/2024: Liên hợp quốc mong muốn có lệnh ngừng bắn chính thức tại Dải Gaza sau khi Hội đồng Bảo an thông qua nghị quyết liên quan.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 26/3/2024: Ukraine tháo chạy khỏi Bogdanovka, tuyến phòng thủ sau Avdeevka vỡ nát

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 26/3/2024: Ukraine tháo chạy khỏi Bogdanovka, tuyến phòng thủ sau Avdeevka vỡ nát

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 26/3/2024: Ukraine tháo chạy khỏi Bogdanovka, tuyến phòng thủ sau Avdeevka vỡ nát khi Quân đội Nga tiến vào phía Bắc Berdychi.
Khủng hoảng Biển Đỏ tác động đến chuỗi cung ứng toàn cầu như thế nào?

Khủng hoảng Biển Đỏ tác động đến chuỗi cung ứng toàn cầu như thế nào?

Kênh đào Suez - Biển Đỏ là tuyến đường vận chuyển quan trọng kết nối châu Á và châu Âu với gần 14% lượng thương mại đường biển của thế giới đi qua.
Nga bắt thêm nghi phạm, kêu gọi cộng đồng quốc tế đoàn kết chống chủ nghĩa khủng bố

Nga bắt thêm nghi phạm, kêu gọi cộng đồng quốc tế đoàn kết chống chủ nghĩa khủng bố

Tòa án quận Basmanny của Moscow đã phê chuẩn lệnh bắt giữ thêm 3 nghi phạm được cho là có liên quan đến vụ tấn công khủng bố ở nhà hát Crocus City Hall.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay 26/3/2024: Nga chọc thủng phòng tuyến của Ukraine ở Zaporizhia; Kiev gặp khó khăn về năng lượng

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay 26/3/2024: Nga chọc thủng phòng tuyến của Ukraine ở Zaporizhia; Kiev gặp khó khăn về năng lượng

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 26/3/2024: Nga chọc thủng phòng tuyến của Ukraine ở Zaporizhia; Kiev gặp khó khăn về năng lượng.
Mở rộng không gian hợp tác, đưa quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ ngày càng hiệu quả, thực chất, ổn định

Mở rộng không gian hợp tác, đưa quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ ngày càng hiệu quả, thực chất, ổn định

Việt Nam sẽ tiếp tục cùng Hoa Kỳ triển khai quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện ngày càng hiệu quả, thực chất, ổn định, đồng thời mở rộng không gian hợp tác.
Tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa Việt Nam - Canada thông qua CPTPP

Tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa Việt Nam - Canada thông qua CPTPP

"Diễn đàn kinh doanh: Tăng cường quan hệ kinh tế Việt Nam-Canada trong khuôn khổ CPTPP" sẽ tạo những kết quả tích cực cho quan hệ hợp tác giữa hai nước.
Xuất khẩu thép Trung Quốc tăng kỷ lục

Xuất khẩu thép Trung Quốc tăng kỷ lục

2 tháng đầu năm nay, Trung Quốc xuất khẩu 15,9 triệu tấn thép, tăng 32,6% so với cùng kỳ năm ngoái - mức cao nhất kể từ năm 2016.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 25/3/2024: Chasov Yar của Ukraine bị uy hiếp

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 25/3/2024: Chasov Yar của Ukraine bị uy hiếp

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 25/3/2024: Chasov Yar bị uy hiếp; Lính tăng Nga sẵn sàng đối đầu M1 Abrams khi tính năng của xe tăng T-72B3 ưu việt hơn.
Nga chuyển hướng xuất khẩu khí đốt sang Trung Quốc; Anh đầu tư vào lĩnh vực hạt nhân

Nga chuyển hướng xuất khẩu khí đốt sang Trung Quốc; Anh đầu tư vào lĩnh vực hạt nhân

Tập đoàn dầu khí Gazprom bắt đầu xây dựng đường ống khí đốt trị giá hàng tỷ USD mở rộng nguồn cung cấp khí đốt để đáp ứng các cam kết xuất khẩu sang Trung Quốc.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động