Từ trái qua: Bộ trưởng Kinh tế Mexico Ildefonso Guajardo Villarreal, Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland và Đại diện Thương mại Mỹ Robert E. Lighthizer tại cuộc họp báo công bố kết quả vòng 3 tái đàm phán NAFTA |
Trong 5 ngày thảo luận, đã có những thời điểm Mỹ và hai nước còn lại, bao gồm Canada và Mexico không tìm được tiếng nói chung trong một số vấn đề.
Đơn cử như trường hợp khi phái đoàn Mỹ chính thức trình văn kiện về tiêu chuẩn lao động cho phiên bản NAFTA sửa đổi. Tuy nhiên, bản đề xuất của Mỹ khác biệt khá nhiều so với đề xuất của nước chủ nhà Canada.
Theo phái đoàn Canada, những tiêu chuẩn lao động của Mỹ thấp hơn nhiều so với các tiêu chuẩn của nước này. Phía Canada cho rằng các tiêu chuẩn của Mỹ đưa ra là chưa đủ, chưa thực sự bảo vệ quyền lợi của người lao động và gia đình họ, trong khi đề xuất của Canada được đánh giá khá là cấp tiến.
Trong khi đó, Mexico lại chưa đưa ra bất cứ đề xuất nào. Mexico là nước có các tiêu chuẩn lao động thấp nhất trong NAFTA, nhất là về mức lương và các điều kiện làm việc. Tuy nhiên, cũng chính điều này đã tạo lợi thế cho Mexico trở thành thị trường lao động giá rẻ, hút các doanh nghiệp Mỹ và Canada đưa nhà máy sản xuất sang nước này để tiết kiệm chi phí nhân công. Thực tế này sẽ thay đổi nếu các bên nhất trí về phiên bản NAFTA mới theo hướng công bằng, hiện đại và cấp tiến hơn so với phiên bản đầu tiên ra đời cách đây 23 năm.
Tuy nhiên, vượt qua những bất đồng, vòng 3 tái đàm phán NAFTA đạt được tiến bộ đáng kể trong một số lĩnh vực thông qua việc hợp nhất các văn bản đề xuất, thu hẹp khoảng cách và nhất trí với các yếu tố của văn bản dự thảo NAFTA mới.
Tuyên bố chung sau hội nghị cho biết ba nước đã đạt được thoả thuận cuối cùng về vấn đề doanh nghiệp vừa và nhỏ trong phiên bản NAFTA mới, đồng thời đạt được tiến bộ đáng kể trong một số lĩnh vực như viễn thông, chính sách cạnh tranh, thương mại kỹ thuật số, hải quan và thuận lợi hoá thương mại.
Ngoài ra, các bên cũng đã trao đổi những quan điểm bước đầu về tiếp cận thị trường trong mua sắm chính phủ, vấn đề năng lượng và quyền của người bản địa.
Theo kế hoạch, các bên sẽ tiến hành vòng đàm phán tiếp theo tại thủ đô Washington DC của Mỹ từ 11-15/10 với cam kết cùng hướng tới mục tiêu chung là tạo công ăn việc làm, tăng trưởng kinh tế và cơ hội cho người dân của cả ba nước. Hai vòng đàm phán đầu tiên đã diễn ra tại Washington (Mỹ) và Mexico City (Mexico).